در زندگی هر فرد، سریع‌ترین تغییرات - جسمانی، ذهنی و حتی عاطفی در پنج سال نخست زندگی اتفاق می‌افتد و در طی این مرحله به راحتی متوجه تغییرات جسمانی و رشد کودکتان خواهید شد. گاهی اوقات والدین اظهار می‌دارند انگار همین دیروز بود که دختر یا پسر کوچولو و خوشگلمان را پس از تولّد به خانه آوردیم و این کودک ناتوان در مدت کوتاهی نشستن را آموخت. چهار دست و پا راه رفت و اکنون از دیوار راست بالا می‌رود و هیچ چیز و هیچ کس از دستش در امان نیست. برخلاف رشد و تکامل جسمانی کودک در پنج سال اوّل زندگی - که به‌ طور کامل بارز است - پیشرفت شگفت‌انگیز کودک در تغییر ادراک او از دنیا و افرادی که با آن‌ها در ارتباط است، چندان مشخص نیست. آنچه شما باید بدانید این است که از فرزندتان انتظارهایی واقعی داشته باشید و بی‌دلیل نگران رشد او نشوید بخصوص که این روزها والدین، کودکانشان را با کودکان دیگر مقایسه می‌کنند. به‌طور حتم جمله‌هایی از این قبیل برایتان آشناست: «کوچولوی شما هنوز راه نیفتاده؟ بچه من نه ماهش که بود می‌دوید!» اما وقتی مطمئن باشید که فرزند شما به خوبی رشد می‌کند و مهارت‌ها و توانایی‌های او با سن و مرحله‌ای از رشد که در آن قرار دارد متناسب است؛ از اضطراب بی‌مورد ناشی از مقايسه کودکان با یکدیگر، پیشگیری کرده‌اید. در اغلب موارد انتظارهای نابجای والدین - در حقیقت انتظارهایی نامتناسب با سن کودک - دردسرساز و مشکل آفرین هستند. مادر و پدری که سعی می کنند، موضوعی را با استدلال به کودکِ خُردسال خود بیاموزند، باید بدانند که درک این گفتگوی منطقی برای فرزندشان بسیار دشوار است. يا آن دسته از والدین که انتظار دارند، کودک نوپایشان از بین‌ گزینه‌های متعدد یکی را انتخاب کند، این نکته را در نظر نمی‌گیرند که او هنوز توانایی تصمیم‌گیری و انتخاب را ندارد. علاوه بر این وقتی کودکی شروع به تکلم کرده يا به اصطلاح زبان باز می‌کند والدین از یاد می‌برند فرزندشان هنوز کودک خُردسالی است که دنیا را بسیار ساده می‌بیند و درک درستی از آن ندارد، در نتیجه با او همانند یک بزرگسال رفتار می‌کنند. همان طور که توقع ندارید شیرخوار شش ماهه راه برود، از کودک دو ساله هم نباید انتظار داشت رفتار اجتماعی یک بچه چهار ساله را داشته باشد. آشنایی با چگونگی رشد و تکامل کودکان چه از نظر ذهنی و چه جسمی - به عبارت ساده‌تر آگاهی در مورد چگونگی رشد کودک و تغییرات جسمانی وی - به شما کمک می‌کند تا نیازهای کودک را به درستی و در زمان مناسب برآورده کنید. #مادر_کافی

#صبر در وجود آنان جایی ندارد. شاید بعضی از #کودکان_نوپا بتوانند چند لحظه تأمل کنند اما بیش‌تر آنها حتی یک دقیقه هم توانایی تحمل و صبر را ندارند. نمی‌توانند پیشاپیش تصمیم‌گیری یا مسئله‌ای را ارزیابی کنند پس کارهایشان ناگهانی و تکانه‌ای است و هیچ تصوری هم از احتمال وجود خطر یا وقوع اتفاقی ناگوار ندارند. بر خود و رفتارشان تسلط و #کنترل کافی ندارند. معنای #خطر را بخوبی درک نمی‌کنند. دارای #حافظه محدودی هستند در نتیجه باید همه چیز را بارها و بارها برایشان تکرار کنید. معنای وعده و قول را متوجه نمی‌شوند و با توجه به اینکه احساس می‌کنند، باید بلافاصله به خواسته‌هایشان رسیدگی شود. ذهن آن‌ها فقط درگیر خواسته‌شان می‌شود. در نتیجه سعی نکنید  با آن‌ها بحث نموده و آنان را متقاعد نمایید. البته اگر دوست دارید، می‌توانید با آن‌ها کلنجار بروید اما مطمئن باشید، بی‌شک کسی که خسته می‌شود خود شما هستید. نمی‌توانند از بین چند گزینه یکی را انتخاب کنند. آن‌ها معنی «یا این یا آن» را درک نمی‌کنند و ممکن است خواسته‌هایشان با هم #هماهنگ نباشد برای مثال کودک در یک لحظه هم می‌خواهد کفشش را بپوشد و هم آن را از پا دربیاورد. از درک تأثیر کارهایشان بر احساس‌های اطرافیان خود عاجزند. علاوه بر آن معنای نوبت را هم درک نمی‌کنند، برای مثال اگر به او بگویید «اجازه بده برادرت هم کمی با این #ماشین بازی کنه بعد اونو به تو می‌ده» چنین برداشت خواهد کرد که ماشینش را برای هميشه از دست خواهد داد و در این هنگام است که شروع به داد و فریاد می‌کند. همچنین آنان همه چیز را در ارتباط و متعلق به خود می‌دانند یعنی نسبت به تمام اشیا احساس #مالکیت می‌کنند پس نباید از آن‌ها انتظار سهیم و #شریک شدن با کسی یا #قرض دادن چیزی را داشته باشید. علاقه آنان به توجه و محبت شما بی‌انتهاست به‌طوری که اگر تمام روز را هم به آنان توجه نمایید باز هم نیازمند دریافت #محبت و #توجه بیش‌تری خواهند بود. بنابراین آگاه باشید که در عمل نخواهید توانست کودک نوپایتان را از توجه و محبت سیراب کنید. #مادر_کافی

به خاطر داشته باشید؛ گاهی #شیرخواران - اغلب پس از شش ماهگی - به سراغ وسایل منزل می‌روند برای مثال #فنجان را از روی میز برمی‌دارند. البته نه برای اینکه شما را اذیت کنند یا حرفتان را نادیده بگیرند و یا از روی #شیطنت به اين کار بپردازند بلکه به دلیل توانایی انجام آن کار و عدم وجود هرگونه مانعی، به اين کار دست می‌زنند. در نظر بگیرید؛ در این سن شغل و وظیفه فرزندتان این است که #دنیا را کشف کند. بنابراین می‌توانید به او بگویید: «بیا ببينيم تو فنجان چیه؟» و بعد در فرصتی مناسب آن را پنهان کنید و بگویید: «اِ، پس کجا رفت؟» در ضمن آگاه باشید که شما نمی‌توانید به کودک ده ماه خود رعایت انضباط و حرف‌شنوی را بیاموزید اما می‌توانید او را از انجام برخی کارها بازدارید. در اين موارد با لحنی آرام و قاطع به او «نه» بگویید و #هشدار دهید چه کاری را نباید انجام دهد یا به چه‌ چیزی نباید دست بزند. حتّی می‌توانید علت را هم برایش توضیح دهید برای مثال بگویید: «چون خیلی داغه!». اگر چه او معنای توضیح شما را بخوبی درک نمی‌کند اما به لحن صدایتان توجه و به رفتارتان هنگام توضیح دادن عادت می‌کند و اين نکته‌ای است که در #آینده بسیار حایز اهمیّت خواهد بود. کودکان تا پیش از دو سالگی، کلمات و توضیح‌های والدین را درک نمی‌کنند ولی از همان ابتدا پیام‌های غیرکلامی آنان، حالت چهره لحن صحبت، بلندی یا آرامی صدا، نوع نگاه حرکات خاص مثل حرکت #انگشت و یا وقتی که از بالا به آنان نگاه می‌کنند را دریافت کرده و درک خواهند کرد، برای مثال بچه‌ها به‌ آسانی متوجه می‌شوند که شما کاملاً #جدی هستید. #مادر_کافی

یکی از ویژگی‌های کودکان شش تا هجده‌ ماهه این است که بیش از حد به اعضای خانواده - به ویژه مادر - #وابسته هستند، یعنی اگر مادر بخواهد اتاق را ترک کند یا حتی به سمت در برود به‌طور معمول با اعتراض یا نارضایتی #شیرخوار مواجه خواهد شد و اگر موفق به دیدنتان نشود #گریه را سر می‌دهد. میزان وابستگی کودکان شش تا هجده‌ماهه و مدت زمان این دوره در بچه‌های مختلف متفاوت است اما به‌طور معمول در نه‌ماهگی شدت آن به اوج می‌رسد سپس به تدریج کاهش می‌یابد تا اينکه دوباره در هجده‌ماهگی بروز نماید. این ویژگی را #اضطراب_جدایی می‌نامند و دلیل آن این است که کودک به اندازه کافی بزرگ شده است که توانایی #یادآوری و #مقایسه را داشته باشد. بنابراین به‌طور کامل درک می‌کند که شما چه زمانی در حال دور شدن از وی هستید و او این دوری را دوست ندارد چرا که از دفعه قبل که تنها مانده است #خاطره خوشی ندارد. گاهی اضطراب جدایی حتی امکان انجام امور خصوصیتان - مانند دستشویی رفتن - را از شما سلب می‌کند و در این زمان احساس می‌کنید #صبر و تحمل شما نیز همانند مثانه‌تان در آستانه سر ریز شدن است. در ضمن اگر در اين دوران تصمیم داشته باشید کار بیرون از منزل را از سر بگیرید؛ متوجه مشکلات ناشی از اضطراب جدایی خواهید شد. #مادر_کافی

برای تعیین #حد_و_حدود چه باید کرد؟ #استدلال، #خواهش، #تمنا، بحث و حتی #التماس و #تهدید بر #کودک_نوپا بی تأثیر است. زیرا این روش‌ها زمانی موثر واقع می گردند که توانایی‌های ذهنی انسان به حد کافی رشد کرده باشد و این رشد پس از دور نوپایی صورت می‌گیرد بنابراین از کودکان نوپا انتظار درک چنین مسایلی را نباید داشت. سعی کنید؛ حد و حدودها را قاطعانه و عادلانه تعیین کرده و #نظم مشخصی را برقرار سازید امّا باید بدانید به محض اینکه حدّ و حدود و روالی را که در نظر گرفته‌اید، تعیین و رعایت شد، کودک از انجام هیچ کاری برای به‌هم ریختن یا تغییر نظم و #قانون شما - برای رسیدن به خواسته‌هايش - کوتاهی نخواهد کرد. در ضمن گاهی اوقات کودک نوپا از انجام کارهای جنون‌آمیز ابایی ندارد. به‌ عنوان مثال کودکان دیگر را در راه‌ پله‌ها هل می‌دهد که این کار او شما تا سر حد جنون، عصبانی و نگران می‌کند اما در واقع او این کارها را از روی #شیطنت و #خشونت انجام نمی‌دهد بلکه فقط احساس‌های خود را بروز می‌دهد زیرا هنوز توانایی ابراز آن‌ها را در قالب کلمات مناسب، کسب نکرده است. البته هرگز نباید چشم خود را بر چنین رفتارهایی ببندید یا با این توجیه که برخی کارها وقتگیر است يا کودک با انجام دادن آن کار همه‌چیز را هم می‌ریزد، مانع تلاش‌های وی برای انجام امور مربوط به خودش شوید. زیرا اگر بچه هنگام غذا خوردن، صورت، میز و کف زمین را کثیف کرده يا از تمام سلاح‌های کودکان نوپا - #جیغ کشیدن، #لگد زدن، پرتاب اشیا یا #نحسی کردن و ... - استفاده نموده و تمام خانه را زیر و رو می‌کند، اتفاق خاصی روی نداده بلکه اصل مهم و حایز اهمیّت این است که او اجازه نداشته باشد حرفش را به کرسی بنشاند و قوانین را زیر پا بگذارد. شما باید حدّ و حدود و خطّ قرمزهای مشخص و روشنی را تعیین کرده و به آنان ثابت کنید؛ هیچ تسلط و کنترلی بر شما ندارند و نخواهد داشت. #ثباتِ_قدم و #استمرار یکی از مهم ترین نکات در #تربیت کودکان نوپاست. فراموش نکنید؛ اگر تا پیش از این دوره در مراقبت‌ها و توجه‌ها، رعایت حد و حدود و قوانین، بین شما و افراد دیگری که از بچّه نگهداری می‌کنند وحدت رویه وجود نداشت، فرزندتان نمی‌دانست که چگونه می‌تواند از این موضوع به نفع خود بهره‌برداری کند امّا کودک نوپا بخوبی می‌داند چگونه باید #تفرقه بیندازد و #حکومت کند. او بسرعت برای به دست گرفتن #کنترل اوضاع «تفرقه بینداز و حکومت کن» را یاد می‌گیرد و اگر والدین و افرادی که از او مراقبت و نگهداری می‌کنند - با همدیگر - اتفاق‌نظر نداشته باشند و یا در قاطعیّت شما - بر حسب اینکه چقدر حوصله دارید - خللی وارد شود، بی‌تردید کودک این تزلزل را شناسایی می‌کند و از آن سوء استفاده خواهد نمود. #مادر_کافی

. گاهی اوقات #والدین نارضایتی خود را از اینکه امروزه بزرگ کردن و #تربیت_کودک تبدیل به امر دشواری شده است، ابراز می دارند و اغلب از دردسر های خود با فرزندانشان #شکایت می کنند، یا به طور معمول عنوان می کنند که اگرچه بچه هایشان بسیار هوشیارند ولی از #نافرمانی ها و #خودسری های آنان نیز به شدت ناراضی هستند. آنان انتظار دارند فرزندانشان مطابق میل آن ها رفتار و #نظم لازم را رعایت کنند اما در اغلب موارد والدین تعریف صحیحی از مفاهیمی مانند نظم و #رفتار_خوب یا #ناشایست ندارند و از روش هایی بسیار ساده و کاربردی که برای تربیت کودکان به کار گرفته می شوند، بی اطلاع هستند. لازم به توضیح است، تمام این روش ها چندین نوبت مورد #آزمایش قرار گرفته و اثبات شده اند، علاوه بر آن والدین بسیاری هم این روش ها را بر اساس #غریزه عاطفی خود، درک کرده اند‌. با این حال والدین باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که هر کودکی #شخصیت خاص و مربوط به خود را داراست و باید شیوه ها و روش های تربیتی را بر اساس این ویژگی های شخصیتی به کار گرفت. همچنین والدین باید به نتیجه و تاثیر شیوه های توصیه شده، دقت کافی داشته باشند تا بدانند به وسیله به کارگیری کدام یک به نتیجه مطلوب نزدیک می شوند و کدام یک از شیوه ها در چه شرایطی سودمند نیستند. #مادر_کافی