شش تا هجده‌ ماهگی از بسیاری لحاظ دورانی پُرنشاط و در برخی جنبه‌ها دوره #آزمون_و_خطا است. کودک شما می‌خواهد هر چیزی را - بدون استثنا - کشف و هر کاری را تجربه کند. بنایراین باید بتوانید حرکت بعدی او را پیش‌بینی کنید و به عبارتی باید حتی پشت سرتان هم #چشم داشته باشید. بهتر است در اين دوره وقتی فرزندتان بیدار است، کم‌تر به انجام امور منزل برسید و بیش‌تر به وی رسیدگی نمایید، زیرا از یک سو بچه به تنهایی نمی‌تواند بسیاری از کارها را انجام دهد و از سوی دیگر خیلی زود #کسل و #خسته می‌شود. پس در این دوران, تنها گذاشتن کودک در اتاق یا پارک‌بازی به همراه اسباب‌بازی‌هایش صحیح نیست مگر اينکه بخواهید او را برای مدت خیلی کوتاهی تنها بگذارید و در این فرصت اندک به کاری ضروری بپردازید. وقتی #عصبانی هستید یا از #گریه‌ های کودک کلافه شده‌اید، او را در #پارک‌_بازی یا تختش قرار ندهید زیرا بدین ترتیب پارک‌بازی یا تختخواب برایش یادآور خاطره‌ای #تلخ خواهد بود. پيشنهاد می‌کنم با دنیای فرزندتان بیش‌تر آشنا شوید. خودتان را جای کودک قرار داده و دنیا را از دید وی بنگرید. برای این کار می‌توانید روی زانوهایتان بنشینید تا اتاق را از پایین و چنان که او می‌بیند، ببینید يا کف اتاق به سینه بخوابید و همانند او زوایای زیر #صندلی‌ ها و میز، #پریز های برق و... را بررسی نمایید تا هم متوجه خطرهای احتمالی شوید و هم احساس کودکتان را وقتی از پایین، شما را مثل یک #برج می‌بیند، درک کنید.

دوران پیش دبستانی دوران پرسش‌های بی‌وقفه است. اگرچه توانایی‌های کلامی بچه‌های سه تا پنج ساله متفاوت است امّا اغلب آنان تا سه سالگی به خوبی می‌توانند منظور خود را بیان کنند. همان‌طور که گفتیم کلمه مورد علاقه #کودکان_نوپا «نه» می‌باشد که البته در دوره #پیش‌_دبستانی تبدیل به کلمه محبوب «چرا» می‌شود. به خاطر بسپارید؛ آنان با این چراها و پرسش‌ها فقط در پی به‌دست آوردن پاسخی برای سوالشان نیستند بلکه والدین را نیز به #چالش کشانده، با آنان بحث می‌کنند و کلنجار می‌روند ولی باید آگاه باشید که هنوز زمان #استدلال و #منطق فرا نرسیده است. آنان نمی‌توانند صحبت‌های منطقی يا جزئیات توضیح‌های شما را درک کنند. برای کودک سه تا پنج سال «چرا» مدل جدیدتر و پیشرفته تر «نه» است و اغلب وقتی تمایل به انجام کاری ندارد، چراها شروع می‌شوند. از یاد نبرید؛ در پاسخ به این چراها هر چند مفصل و کامل توضیح بدهید در آخر چرای دیگری خواهید شنید. #مادر_کافی

کودکان سه تا پنج ساله تفاوتی بین #واقعیت و #تخیل قایل نیستند. از نظر آنان هرچه به ذهنشان خطور کند واقعی است. دقت کنید؛ در حدود چهار سالگی به احتمال زیاد متوجه وجود یک #دوست_خیالی می‌شوید که مدتی هم با شما زندگی خواهد کرد. این دوست خیالی سلیقه‌اش همانند فرزندتان است یعنی هرچه کودک شما دوست دارد، مورد علاقه دوست خیالی هم می‌باشد و هرچه فرزندتان نمی‌پسندد، دوست خیالیش هم دوست ندارد. وقتی او مرتکب اشتباهی می‌شود این اشتباه را به گردن دوست خیالی می‌اندازد. به شکلی که تصور می‌کند، این دوست خیالی بوده که مرتکب این خطا شده است. وقتی با این دوست خیالی آشنا شدید به هیچ‌ وجه تصوّر نکنید کودکتان #دروغ گفتن را یاد گرفته است بلکه این مرحله‌ای طبیعی از مراحل #رشد و تکامل وی می‌باشد که نشان‌دهنده غلبه بیش‌تر تخیل و تصور بر ذهن اوست. بنابراین در نظر داشته باشید بدون آنکه این تصوّر و احساس‌ها را - که برای فرزندتان واقعی هستند - #انکار کنید یا به #تمسخر بگیرید، باید با نرمی و به تدریج تفاوت واقعیّت با مسایل غیر واقعی را برای وی بازگو کنید. به او یاد بدهید که #راستگویی بهتر از #دروغگویی است؛ هر کس باید مسئولیت کارهای خود را بر عهده بگیرد و نباید کارهای نادرست خود را به گردن دیگران بیندازد حتّی اگر این دیگران خیالی باشند. دوست‌یابی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دوران #پیش‌_دبستانی و نوپایی این است که کودک سه تا پنج ساله بتدریج توانایی بازی کردن با بچّه‌های دیگر را به‌دست می‌آورد. #کودک_نوپا شاید مدت کوتاهی با رضایت‌ خاطر در کنار بچه‌های دیگر #بازی‌ کند یا بازیشان را تماشا کند امّا با آن‌ها بازی نمی‌کند بلکه همچنان در #رویا و دنیای خودش غرق است. برای فرزند نوپای شما همراهی و #مشارکت بی‌معناست امّا در دوره پیش‌دبستانی از همراهی و بازی کردن با بچّه‌های دیگر لذت می‌برد. همین بازی کردن کودک با بچه‌های دیگر فرصت خوبی برای انجام برخی از کارها را به شما می‌دهد. کودکان بتدریج در حدود چهار سالگی متوجه می‌شوند؛ دیگران نیز احساس‌هایی مشابه آنان دارند پس با بچه‌های دیگر با ملایمت بیش‌تری رفتار می‌کنند و با مشارکت و همراهی بیش‌تری با آنان بازی خواهند کرد. بدون تردید کودک پنج ساله با نوزاد متفاوت است زیرا نوزاد از وجود خود آگاه نیست و حتی مادر را فردی جدا از خود نمی‌داند ولی بچه پنج ساله می‌داند بجز خودش دیگران هم در زندگی او نقش دارند و به احساس‌های آنان توجه نشان می‌دهد. به‌ یاد داشته باشید؛ کودکان در پنج سالگی #قواعد و #قوانین را درک و از آن‌ها پیروی می‌کنند، معنای نوبت را می‌فهمند. تا حدودی رفتار خود را کنترل می‌نمایند. پیشاپیش نتیجه هر کاری را می‌دانند و بخوبی می‌توانند معنای #توضیح و #استدلال‌های شما را بفهمند. به این ترتیب تا پنج سالگی راه بسیار درازی طی شده و البته راه طولانی تری برای تربیت آنان باقی مانده است. #مادر_کافی

برای تعیین #حد_و_حدود چه باید کرد؟ #استدلال، #خواهش، #تمنا، بحث و حتی #التماس و #تهدید بر #کودک_نوپا بی تأثیر است. زیرا این روش‌ها زمانی موثر واقع می گردند که توانایی‌های ذهنی انسان به حد کافی رشد کرده باشد و این رشد پس از دور نوپایی صورت می‌گیرد بنابراین از کودکان نوپا انتظار درک چنین مسایلی را نباید داشت. سعی کنید؛ حد و حدودها را قاطعانه و عادلانه تعیین کرده و #نظم مشخصی را برقرار سازید امّا باید بدانید به محض اینکه حدّ و حدود و روالی را که در نظر گرفته‌اید، تعیین و رعایت شد، کودک از انجام هیچ کاری برای به‌هم ریختن یا تغییر نظم و #قانون شما - برای رسیدن به خواسته‌هايش - کوتاهی نخواهد کرد. در ضمن گاهی اوقات کودک نوپا از انجام کارهای جنون‌آمیز ابایی ندارد. به‌ عنوان مثال کودکان دیگر را در راه‌ پله‌ها هل می‌دهد که این کار او شما تا سر حد جنون، عصبانی و نگران می‌کند اما در واقع او این کارها را از روی #شیطنت و #خشونت انجام نمی‌دهد بلکه فقط احساس‌های خود را بروز می‌دهد زیرا هنوز توانایی ابراز آن‌ها را در قالب کلمات مناسب، کسب نکرده است. البته هرگز نباید چشم خود را بر چنین رفتارهایی ببندید یا با این توجیه که برخی کارها وقتگیر است يا کودک با انجام دادن آن کار همه‌چیز را هم می‌ریزد، مانع تلاش‌های وی برای انجام امور مربوط به خودش شوید. زیرا اگر بچه هنگام غذا خوردن، صورت، میز و کف زمین را کثیف کرده يا از تمام سلاح‌های کودکان نوپا - #جیغ کشیدن، #لگد زدن، پرتاب اشیا یا #نحسی کردن و ... - استفاده نموده و تمام خانه را زیر و رو می‌کند، اتفاق خاصی روی نداده بلکه اصل مهم و حایز اهمیّت این است که او اجازه نداشته باشد حرفش را به کرسی بنشاند و قوانین را زیر پا بگذارد. شما باید حدّ و حدود و خطّ قرمزهای مشخص و روشنی را تعیین کرده و به آنان ثابت کنید؛ هیچ تسلط و کنترلی بر شما ندارند و نخواهد داشت. #ثباتِ_قدم و #استمرار یکی از مهم ترین نکات در #تربیت کودکان نوپاست. فراموش نکنید؛ اگر تا پیش از این دوره در مراقبت‌ها و توجه‌ها، رعایت حد و حدود و قوانین، بین شما و افراد دیگری که از بچّه نگهداری می‌کنند وحدت رویه وجود نداشت، فرزندتان نمی‌دانست که چگونه می‌تواند از این موضوع به نفع خود بهره‌برداری کند امّا کودک نوپا بخوبی می‌داند چگونه باید #تفرقه بیندازد و #حکومت کند. او بسرعت برای به دست گرفتن #کنترل اوضاع «تفرقه بینداز و حکومت کن» را یاد می‌گیرد و اگر والدین و افرادی که از او مراقبت و نگهداری می‌کنند - با همدیگر - اتفاق‌نظر نداشته باشند و یا در قاطعیّت شما - بر حسب اینکه چقدر حوصله دارید - خللی وارد شود، بی‌تردید کودک این تزلزل را شناسایی می‌کند و از آن سوء استفاده خواهد نمود. #مادر_کافی

. کودکان باید به طور کامل با #حد_و_حدود و #خط_قرمز ها آشنا باشند و به وضوح بدانند چه کارهایی پذیرفته و کدام یک غیر قابل قبول هستند. با حد و حدود برای فرزندتان مشخص می کنید، از وی چه انتظاری دارید و تعیین محدوده #آزادی_عمل او تا کجاست. #مادر_کافی

. گاهی اوقات #والدین نارضایتی خود را از اینکه امروزه بزرگ کردن و #تربیت_کودک تبدیل به امر دشواری شده است، ابراز می دارند و اغلب از دردسر های خود با فرزندانشان #شکایت می کنند، یا به طور معمول عنوان می کنند که اگرچه بچه هایشان بسیار هوشیارند ولی از #نافرمانی ها و #خودسری های آنان نیز به شدت ناراضی هستند. آنان انتظار دارند فرزندانشان مطابق میل آن ها رفتار و #نظم لازم را رعایت کنند اما در اغلب موارد والدین تعریف صحیحی از مفاهیمی مانند نظم و #رفتار_خوب یا #ناشایست ندارند و از روش هایی بسیار ساده و کاربردی که برای تربیت کودکان به کار گرفته می شوند، بی اطلاع هستند. لازم به توضیح است، تمام این روش ها چندین نوبت مورد #آزمایش قرار گرفته و اثبات شده اند، علاوه بر آن والدین بسیاری هم این روش ها را بر اساس #غریزه عاطفی خود، درک کرده اند‌. با این حال والدین باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که هر کودکی #شخصیت خاص و مربوط به خود را داراست و باید شیوه ها و روش های تربیتی را بر اساس این ویژگی های شخصیتی به کار گرفت. همچنین والدین باید به نتیجه و تاثیر شیوه های توصیه شده، دقت کافی داشته باشند تا بدانند به وسیله به کارگیری کدام یک به نتیجه مطلوب نزدیک می شوند و کدام یک از شیوه ها در چه شرایطی سودمند نیستند. #مادر_کافی