در دوره بدو تولد تا یک ماهگی، نوزادان عمدتاً به تحریک حواس ابتدایی و برقراری ارتباط عاطفی با والدین نیاز دارند. در این سن، بازی‌ها بیشتر به ایجاد حس امنیت، آرامش و تعامل اولیه می‌پردازند. در ادامه چند ایده برای بازی‌های مناسب این دوره آورده شده است:
1. **زمان شکم (Tummy Time)**
زمان شکم برای تقویت عضلات گردن، شانه و پشت نوزاد بسیار مهم است. همچنین به او کمک می‌کند تا سر خود را بلند کند و مهارتهای حرکتی را توسعه دهد. نوزاد خود را روزانه چند دقیقه روی شکم قرار دهید و با افزایش قدرت او، مدت زمان آن را افزایش دهید.
2. **جغجغه**
جغجغه‌ها برای نوزاد سرگرم‌کننده هستند و به رشد مهارتهای شنیداری او کمک می‌کنند. یک جغجغه را نزدیک گوش نوزاد تکان دهید و ببینید که چگونه سر خود را برای پیدا کردن صدا می‌چرخاند.
3. **آویز بالای تخت (Baby Mobile)**
آویزهای بالای تخت به رشد مهارتهای دنبال کردن اشیا با چشم کمک می‌کنند. یکی را بالای تخت یا محل بازی نوزاد آویزان کنید تا حواس بینایی او تحریک شود.
4. **اسباب‌بازی‌های لمسی**
اسباب‌بازی‌هایی با بافت‌ها، اشکال و اندازه‌های مختلف به نوزاد معرفی کنید تا حس لامسه او تحریک شود. این کار به رشد مهارتهای حرکتی ظریف و هماهنگی چشم و دست کمک می‌کند.
5. **صحبت کردن**
با نوزاد خود "صحبت" کنید و به صداهای غان و غون، قان‌وقون و لبخندهای او پاسخ دهید. این کار رشد زبانی او را تقویت می‌کند.
6. **آواز خواندن**
آواز خواندن برای نوزاد به رشد مهارتهای شنیداری او کمک کرده و پیوند عاطفی شما را تقویت می‌کند. برای او لالایی، شعرهای کودکانه یا حتی آهنگ‌های مورد علاقه‌تان را بخوانید.
7. **دست زدن ملایم**
دستان نوزاد را به آرامی به هم بزنید تا آگاهی او از بدنش افزایش یابد و حس لامسه، هماهنگی چشم و دست، و مهارتهای حرکتی او تقویت شود.
8. **کشیدن دست‌ها**
به آرامی دست‌های نوزاد را به شکل ضربدری، باز یا بالای سرش بکشید. این کار به تقویت عضلات دست و آگاهی از بدن کمک می‌کند.
9. **حرکت دوچرخه‌ای پاها**
به آرامی پاهای نوزاد را مانند حرکت رکاب زدن دوچرخه تکان دهید. این کار به تقویت عضلات پا و رشد مهارتهای حرکتی کمک کرده و هماهنگی بدن را بهبود می‌بخشد.
10. **تمرکز بر روی اسباب‌بازی‌ها**
یک اسباب‌بازی مورد علاقه نوزاد را در مقابل او قرار دهید تا روی آن تمرکز کند و آن را دنبال کند. این فعالیت باعث تقویت مهارتهای بینایی و رشد شناختی او می‌شود.
11. **تقلید از حالات چهره**
حالات مختلف چهره را برای نوزاد خود بسازید و او را تشویق کنید که آن‌ها را تقلید کند. این فعالیت به رشد اجتماعی و عاطفی او کمک کرده و توانایی او در شناخت احساسات را تقویت می‌کند.
12. **اشیای روشن و متضاد**
نوزاد را در معرض اشیای روشن و دارای رنگ‌های متضاد قرار دهید تا حس بینایی و رشد شناختی او تحریک شود. استفاده از اسباب‌بازی‌های رنگارنگ، تشک‌های بازی یا کارت‌های تصویری برای جلب توجه او مؤثر است.
13. **بغل کردن و لمس کردن**
لمس فیزیکی برای رشد عاطفی نوزاد و ایجاد احساس امنیت ضروری است. او را زیاد در آغوش بگیرید و پوستش را به آرامی نوازش کنید.
14. **شمردن انگشتان پا**
هنگام لمس هر انگشت پای نوزاد، آن‌ها را بشمارید. این فعالیت حس لامسه او را تقویت کرده و او را با مفاهیم ابتدایی شمارش آشنا می‌کند.
15. **دمیدن روی شکم یا گونه‌ها**
روی شکم یا گونه‌های نوزاد "پوف" کنید تا بخندد و حس لامسه او تقویت شود. این فعالیت بازیگوشانه همچنین پیوند شما با نوزادتان را تقویت می‌کند.
16. **بازی با آینه**
یک آینه را در مقابل نوزاد نگه دارید تا بازتاب خود را کشف کند. این کار باعث تقویت خودآگاهی و رشد شناختی او می‌شود.
17. **کیسه‌های حسی**
کیسه‌های حسی ساده‌ای با مواد مختلف مانند برنج، لوبیا یا پارچه‌های نرم درست کنید. اجازه دهید نوزاد با دستانش آن‌ها را لمس کند تا حس لامسه و مهارتهای حرکتی ظریف او تقویت شود.
18. **رقصیدن**
نوزاد را به‌آرامی در آغوش گرفته و همراه با موسیقی تکان دهید. این کار حس تعادل او را تقویت کرده و او را با شادی حرکت آشنا می‌کند.
19. **کتاب خواندن**
هر روز برای نوزاد کتاب بخوانید، حتی اگر معنای کلمات را متوجه نشود. صدای شما و ریتم زبان به رشد مهارتهای شنیداری و پایه‌گذاری یادگیری زبان کمک می‌کند.
20. **ماساژ**
بازوها، پاها و پشت نوزاد را به‌آرامی ماساژ دهید تا آرامش پیدا کند و حس لامسه او بهبود یابد. ماساژ نوزاد می‌تواند به آرامش و بهبود کیفیت خواب او نیز کمک کند.
21. **کشف محیط بیرون**
نوزاد را به بیرون ببرید، چه برای پیاده‌روی و چه نشستن در حیاط، تا با دیدن، شنیدن و بوییدن طبیعت حس‌های خود را تقویت کند و به دنیای اطراف علاقه‌مند شود.
به طور کلی، در این دوره مهم است که فعالیت‌ها با ریتم نوزاد هماهنگ باشند و هیچ‌گونه فعالیتی که باعث تحریک بیش از حد یا ناراحتی او شود، انجام نشود. بازی‌ها و فعالیت‌های ساده و ملایم نه تنها به رشد حسی و عاطفی نوزاد کمک می‌کنند، بلکه پایه‌ای برای ایجاد ارتباط قوی و مثبت با والدین ایجاد می‌کنند.
