⭐ یه مرور کوتاه در مورد مطالب گذشته داشته باشیم ⭐ برنامه ریزی شامل ۲ بخش *محتوا و قالب* هست. *قالب برنامه* یعنی اینکه چه کاری رو در چه زمانی و مکانی انجام بدیم. عمدتا همه ما هنگام برنامه ریزی، روی قالب تمرکز داریم و فکر میکنیم مشکل مون از قالب برنامه هست. در حالی که *بخش مهم تر که ازش غافل میشیم، محتواست* . ما هم از ابتدای بحث سعی کردیم ابتدا به محتوا بپردازیم و در مورد مباحث *اهمیت زمان، رابطه دین و برنامه ریزی، برنامه ریزی چند بعدی و وجوه مختلف انسان و نقش نیاز و گرایش در برنامه ریزی* صحبت کردیم. 📜 🔆انسان موجودی دارای گرایش‌های مختلف است، و حرکت او به سوی تحقق گرایش‌های اوست، او مجبور به انتخاب است🧐 و برای انتخاب، ابزاری به نام *عقل* 🧠در اختیار دارد که * «میل به انتخاب برتر» * 🤩است. و ابزار دیگر هم * میل به آگاهی* ست.🤔 اگر بخواهیم عقل را دقیق‌تر معرفی کنیم، باید بگوییم: *میل* به انتخاب برتر. عقل می‌گوید *لذت بیشتر و ماندگارتر بهتر از لذت کمتر و ازبین رونده* است. 😇 عقل قدرتی در وجود ماست که این قدرت علی‌القاعده *خودش هم یک گرایش* است، گرایشی که سلطان همۀ گرایش‌هاست.👑 عقل همیشه خواهان این است که میل برتر را انتخاب کنیم💯 و لذا این عقل، در وجود ما *دشمن* خواهد داشت.👿 یعنی گرایش‌هایی که عقل آنها را کنار می‌زند و انتخاب نمی‌کند، دشمن عقل خواهند شد. 👿 ✨پس درگیری عقل در وجود انسان با چیست؟ با *گرایش‌های سطحی* است که اسم آن را *«هوی»* می‌گذاریم.😋 «هوی» هر گرایشی است که انسان را سقوط می‌دهد و پایین می‌کشد.😔  ✨*میل به آگاهی ابزار دیگر انتخاب* از سوی دیگر، *علم و آگاهی* سبب می‌شود که عقل شروع به رشد و نمو کند.🔝 (کَثْرَةُ النَّظَرِ فِی الْعِلْمِ یَفْتَحُ الْعَقْل‏؛ دعوات راوندی/221)🤔 🤩چون عقل، میل به انتخاب برتر دارد ولی *مصادیق را نمی‌شناسد* ، لذا وقتی مصداق‌ها را به او نشان می‌دهید، عقل کم‌کم به خودش می‌آید. همان‌طور که برای یک بچه باید فرصت‌های تجربه کردن را فراهم کنیم تا عاقل‌تر شود.🍃 🌟 (امام حسین(ع): ذَرَأَ اللَّهُ الْعِلْمَ لِقَاحَ الْمَعْرِفَةِ وَ طُولَ التَّجَارِبِ زِیَادَةً فِی الْعَقْل‏؛ نزهه‌الناظر/88)🌟 🔆 *«رنج» یعنی تأمین نشدن یک گرایش* 😓 ❌وقتی انسان برای ارضاء تمایلات خودش حرکت می‌کند،🚶‍♂طبیعتاً مجبور است برای رسیدن به برخی از تمایلات، برخی دیگر از تمایلات خود را ترک کند، کنار بزند، یا صرف‌‌نظر کند(تمایلات انسان با هم تعارض یا تزاحم دارند).⛔️ این ترک کردن یا نرسیدن به برخی از تمایلات، باعث رنج می‌شود.😢 🔆 *رنج یعنی اینکه من: یا به دوست‌داشتنی‌های خودم نرسیده‌ام، یا دوست‌داشتنی‌هایی که داشته‌ام را از دست داده‌ام و یا اینکه به دلیلی مجبور شده‌ام خودم از برخی دوست‌داشتنی‌هایم چشم‌پوشی کنم و آنها را کنار بگذارم. و همۀ اینها رنج است.* 👊 ❌گاهی اوقات رنج بدون اراده و اختیار انسان به او تحمیل می‌شود. یعنی انسان دوست‌ داشتنی‌ هایی دارد که در دسترس او نیستند؛ چه این دوست‌داشتنی‌ها از اول به‌صورت بالفعل بوده (مانند غرایز) و چه اینکه بعداً این دوست‌ داشتنی‌ ها را اکتساب کرده و پرورش داده است.😇 🔆 *«لذت» یعنی تأمین شدن یک گرایش* ❌در مقابل رنج، لذت است. «انسان موجودی است گرایش‌مند» و تأمین هر گرایشی لذت دارد، حتی تخیلِ تأمین هر گرایشی هم لذت دارد،🤩 حتی حرکت به سوی هر گرایشی هم لذت دارد.. پس به‌طور *خلاصه* می‌توان گفت: *انسان موجودی گرایش‌مند است و ابزار انتخاب بین گرایش‌های خودش را دارد(عقل) 🧐 و در راه تأمین گرایش‌هایش به «رنج»‌ها😢 و «لذت‌»هایی😍 می‌رسد. این رنج‌ها و لذت‌ها، تعیین‌کننده‌ترین عامل در حیات بشر هستند.🍃 🌟رنج و لذت، در واقع چیزی جز گرایش نیست؛ تأمین شدن گرایش یعنی لذت و تأمین نشدن گرایش یعنی رنج.* 🔆حالا سوالی که مطرح میشود:🧐 *«آیا انسان می‌تواند گرایش‌های خودش را تغییر دهد؟»* 😳 بله، می‌تواند.  «انسان *چگونه* می‌تواند گرایش‌های خودش را تغییر دهد؟»🤔 ❌اگر بخواهیم یک گرایش را *تقویت* کنیم، در «سه حیطه» باید کار کنیم: *«به‌کار گیری علم و آگاهی مرتبط📗+ تقویت گرایش‌های همسو💪 + تضعیف گرایش‌های مخالف»*👊 🔺با اینها یک مثلث تشکیل دهیم و آن را در جهت تقویت گرایش مورد نظر، به‌کار گیریم. 💪یعنی *گرایش‌های همسو را تقویت* کنیم و *گرایش‌های مخالف را تضعیف* کنیم و در این میان، از آگاهی نیز به درستی استفاده کنیم.🍃 در اینجا *آگاهی* یک نقش ویژه هم در *«تعیین مصداق برای گرایش‌ها»* دارد.👤 🌟برای تضعیف یک گرایش بد نیز شبیه همین کار را باید انجام داد. مثلاً اگر می‌خواهید خساست🤑 را در کسی از بین ببرید، نگاه کنید ببینید چه گرایش‌های خوبی دارد؟ ❌سعی کنید آن گرایش‌های خوب را تقویت کنید، چون تقویت گرایش‌های خوبی که دارد برایش آسان‌تر از مقابله با این گرایش بد است. وقتی گرایش‌های خوب را تقویت کنید، کم‌کم این گرایش بدش هم ضعیف می‌شود. 🔆وجود گرایش‌های پیدا و پنهان در انسان، تغییر و تقویت گرایش‌ها را ضروری می‌کند.💯 🌘*پنهان بودن برخی از گرایش‌ها* موجب می‌شود که ما یک عملیاتی را انجام دهیم به نام *«به‌فعلیت رساندن گرایش‌های پنهان»*🌕 و *«عملیات تقویت گرایش‌ها»* 🌔 ✨وقتی بخواهیم گرایش‌های پنهان -که لذتش دیرتر می‌رسد-⏰ را بیدار و فعال کنیم،😴 ❌ یک‌مقدار باید از لذت گرایش‌های بالفعل، صرفنظر کنیم. این همان چیزی است که تحت عنوان *«مخالفت با هوای نفس»* 🚫 از آن یاد می‌شود و طبق روایات ما این نظام دین یا نخِ تسبیح دین است📿 🌟(امیرالمؤمنین(ع): نِظَامُ‏ الدِّینِ‏ مُخَالَفَةُ الْهَوَى؛ نظام دین، مخالفت با هوای نفس است. غررالحکم/9981)🌟 🔆پس تعریف ما از زندگی این است: *«زندگی یعنی مدیریت گرایش‌ها»* ❌ این مدیریت گرایش‌ها دو معنا دارد: 1. تغییر گرایش‌ها ❎ 2. تحقق و پاسخ دادن به گرایش‌ها✅ ✨تغییر گرایش‌ها در وجود انسان اجتناب‌ناپذیر است. اینکه در روایت می‌فرماید: «أَکْرِهْ نَفْسَکَ عَلَى الْفَضَائِلِ فَإِنَّ الرَّذَائِلَ أَنْتَ مَطْبُوعٌ عَلَیْهَا»(غررالحکم/2477) منظور همین اجتناب‌ناپذیر بودن است.🍃 ✨ یعنی اگر ما خودمان سعی نکنیم گرایش‌های خودتان را تغییر دهیم، به‌طور طبیعی این تغییر گرایش‌ها در ما اتفاق می‌افتد(منتها این تغییر طبیعی، برای‌مان مفید نخواهد بود)😥 ✨کسانی که می‌گویند: ما نمی‌خواهیم گرایش‌های خود را مدیریت کنیم، وقتی در *تزاحم‌ها و تعارض‌های بین گرایش‌های خودشان* گرفتار می‌شوند،🤔😥 واقعاً بیچاره می‌شوند و به‌هر حال مجبور خواهند بود *«با امیال و هوای نفس خود مبارزه کنند»* و مجبورند رنجی که در حذف برخی از گرایش‌ها وجود دارد را تحمل کنند. 😓 یعنی انسان‌های هرزه هم این رنج را می‌کِشند،🔞 چون *اساساً زندگی انسان طوری طراحی شده که او مجبور است با برخی از دوست‌داشتنی‌های خودش مخالفت کند، چه دیندار باشد و چه بی‌دین.*❗️ ❌حتی اگر کسی عقلش را هم تعطیل کند و هواپرستِ مطلق شود، باز هم بین اهواء نفسانی خودش باید انتخاب کند و در نتیجه یک طرف این انتخاب رنج می‌آورد و طرف دیگر، لذت می‌آورد. اما رنج را نمی‌توان حذف کرد.🤷‍♂ ❓«آیا این مدیریت گرایش‌ها، نیاز به برنامه ندارد؟» خب معلوم است که نیاز به برنامه دارد،🤓 این برنامه باید به او بگوید: «کدام گرایش خود را ترجیح بده و کدام را کنار بگذار؟» ✅ 🌟*دین، برنامه ای برای مدیریت گرایش هاست* انشالله جلسات آینده بیشتر در موردش صحبت میکنیم....🍃 📜تکلیف جلسه ششم📜 طبق مباحث هفته گذشته و این هفته در مورد نیازها و گرایش های حقیقی و کاذب، روی یک کاغذ، ۱. فعالیت هایی که در حال انجامش هستین، ۲. فعالیت هایی که باید انجام بدین، و ۳. فعالیت هایی که دوست دارین انجام بدین رو بنویسین و برای هرکدوم بررسی کنین که براساس چه نیاز و گرایشی هست؟ آیا براساس گرایش و نیاز حقیقی هست یا کاذب؟ برای هر فعالیت بپرسین چرا ؟ و انقدر این چرا رو تکرار کنین و بهش جواب بدین که از همه جنبه ها و زوایا مسئله براتون باز بشه.

امروز در مورد روتین ها و ردیاب‌های عادت صحبت می‌کنیم و این‌که چطور آن‌ها را در برنامه‌ریزی مون قرار بدیم تا این‌جا دفتر برنامه‌ریزی، شامل فهرست، آینده نگار، سال نگار، ماه نگار، هفته نگار و روز نگار بود. غیر از روز نگار و هفته نگار، شماره صفحه ی همه این موارد بالا، باید وارد فهرست بشه تا هر زمان که نیاز داشتین که برین سراغ هرکدوم و بهش نگاه بندازین، بتونین سریع پیداش کنید. همه ما یک سری کارهایی داریم که به‌صورت روتین، روزانه یا هفتگی و یا با نظم خاصی انجام می‌دیم (یا دوست داریم که این روتین ها رو انجام بدیم) مثلاً هر روز ۱ برنامه نظافت منزل، مطالعه، ورزش، برنامه عبادی و… داریم. خب این‌ها هم می‌تونه از حالت کلی و بدون برنامه خارج بشه و نظم بگیره تا بهتر انجام بشه. چجوری؟ یک صفحه را به یک روتین اختصاص بدین. (من ترجیح می‌دم از آخر دفترم روتین‌ها رو بنویسم که دسترسی بهشون برام ساده‌تر باشه. ولی می‌شه لابه‌لای صفحات ابتدای دفتر هم باشه و شماره صفحه رو وارد فهرست بکنین تا راحت پیداشون کنین) . عنوان رو بالای صفحه بنویسین و هر برنامه‌ای برای اون روتین دارین رو در این صفحه وارد کنید. با مثال بریم جلو. مثلاً درمورد نظافت منزل که روتین ثابت هممونه، من یک برنامه ثابت هفتگی براش دارم و کارهای معمول رو بین روزها تقسیم کردم که کارها راحت‌تر انجام بشه و فشار کاری هر روز کمتر بشه. و یک برنامه ریزه کاری نظافت منزل، که هر آخر هفته یکی از اون لیست رو باید انجام بدم. (مثال در تصویر) حالا وقتی روز نگار را می‌خوام بنویسم به این صفحه مراجعه می‌کنم و کار امروز را وارد روزنگارم می‌کنم. مثال دوم درمورد روتین مطالعه ست. من روزانه ۳۰ دقیقه مطالعه آزاد دارم. پس یک سیر مطالعاتی به‌صورت لیست برای خودم در نظر می‌گیرم و این‌جا می‌نویسم. حالا برای نوشتن هفته نگار، کتابی که این هفته باید بخونم رو از این لیست انتخاب می‌کنم و تو اون باکسی که جلسه گذشته گفتم، وارد می‌کنم. یا برای اعمال عبادی، چله‌هایی که برای خودم در نظر گرفتم، قرارهای اخلاقی، ادعیه یا قرآنی که روزانه می‌خونم و… رو تو این صفحه وارد می‌کنم و بعد می‌تونم به نسبت زمانش، وارد ماه نگار یا هفته نگار یا روز نگار بکنم. *ردیاب عادت* مبحث دوم، بحث *ردیاب عادت* هست که به ما کمک می‌کنه تا روند و پیشرفت یک عادت و میزان پای‌بندی ما به اون رو پیگیری کنیم. این‌جوری هم انگیزه‌مون بیشتر می‌شه، چون مدام پیشرفت کار به‌صورت تصویری جلوی چشممونه. و هم می‌تونیم در انتهای دوره، یک ارزیابی خوب از روند کار داشته‌باشیم. بسته به این‌که چه عادتی در نظرتونه، ردیاب عادت می‌تونه هفته‌گی، ماهانه، چله و… باشد. ردیاب‌های هفتگی رو می‌تونین تو هفته نگار هم ثبت کنین، یا می‌تونین صفحه جداگانه براشون در نظر بگیرین. مقالات مختلفی روی این قضیه که یک رفتار بعد از چه مدت تبدیل به عادت می‌شه، کار کردن و عددهای مختلفی مثل ۷ روز، ۲۱ روز، ۳۰ روز ، ۴۰ روز یا ۱۰۰ روز توصیه شده. اما درهرصورت از نظر منابع دینی بعد از مثلاً چله گرفتن، باید عادت رو تا *یک‌سال* ادامه بدین تا در وجودتون ملکه بشه. برای کشیدن ردیاب عادت، کافیه به تعداد روزی‌که می‌خواین اون کارو انجام بدین، خونه بکشین و هر روز بعد از انجام دادن، اون رو تیک بزنین. آخر دوره و بعد از اتمام، حتماً یک ارزیابی از میزان پای‌بندی، چرایی انجام نشدن، نقاط قوت و ضعف و… داشته باشید. خیلی طبیعیه که یک روزهایی نتونین کار موردنظر را انجام بدین. مهم اینه که دلیل رو پیدا کنین و سعی کنین مانع رو برطرف کنین و پرقدرت ادامه بدین.💪 دقت کنبن تعداد عاداتی که می‌خواین اضافه کنین نباید بیشتر از ۵ تا باشه. هرچقدر کمتر باشد، تمرکزتون و احتمال پای‌بندی تون بیشتر می‌شه

برنامه ریزی هر انسان📆📋، بر اساس *نیازی* است که در او وجود دارد. نیازهای انسان متنوع است و البته بر اساس نسبتی که با *مقصد حقیقی* دارند، دارای اولویت گوناگون است.📊 ❌اگر برنامه‌ای تنها به یک نیاز یا دسته نیاز ها، محدود بشود، فرد به مقاصدی از زندگی نخواهد رسید. این برنامه‌ریزی‌ها *تک بعدی* هستند🧐. ✅ پس یکی از مهمترین موضوعات مبحث برنامه ریزی، شناخت ابعاد مختلف نیازها🤔 و راههای برطرف کردن آنهاست🤓 ❌برنامه‌ریزی صرفاً منظم کردن فعالیت‌ها نیست، بلکه شامل راهکارهایی برای *دستیابی به بهترین مسیر برای برطرف کردن نیازهای حقیقی* است😎 ✅✅ یک نکته مهم این است که : همانطور که انسان به اندازه نیاز هایی که احساس می کند برنامه ریزی می کند، به تبع نیازهای متنوع، مقاصد متنوعی هم دارد و بنابراین از لحاظ فردی و اجتماعی دارای جنبه های مختلف بوده و می تواند بر اساس آن برنامه های متنوعی برای خود داشته باشد.⏳⌛️⏰ ✅ *وجوه مختلف انسان* پس باید وجوه مختلف انسان را بشناسیم.😊 ✅چند نکته که به این شناخت کمک می‌کند را بررسی میکنیم:😎 🔴 زندگی حقیقی و جاودان انسان در *آخرت* است، دنیا محل گذر و به تکامل رسیدن و اقدام و عمل است. 🔴 انسان دارای قدرت انتخاب 💪 است و با انتخاب مقصد و درپی آن برنامه‌ریزی برای زندگی خود، یا راه رشد و سعادت را طی می‌کند😄 یا به شقاوت دچار می‌شود.😞 🔴انسان دارای دو بعد فطری و طبیعی است و رشد در این دو بعد باید همزمان انجام شود و داشتن *برنامه ریزی همه جانبه* 🕰🗒در این راستا ضروری است.❌ در غیر این صورت از آنچه به عنوان سرمایه در اختیارش قرار داده شده به طور کامل استفاده نکرده و دچار *خسران* می شود😭😔 🔴وجود *تمایلات و گرایش‌های* از یک سو به عنوان محرک خیال و از سوی دیگر به عنوان محرک رفتار، فرد را به سوی خواهش‌های خود سوق می‌دهد. بنابراین *کنترل گرایش ها نقش اساسی و مهمی در داشتن برنامه صحیح و پایدار ایفا می‌کند* 👌 🔴 در نظرگرفتن *ویژگیهای فردی* 😌 که ناشی از صفات و خصوصیات های فرد است، در نوع برنامه او بسیار مهم و موثر است😔. برخی از این صفات وابسته به اعمال خود فرد و برخی وابسته به خانواده، محیط و آموزش است.👨‍👩‍👧‍👦 🔴 تفاوت جنس زن🧕و مرد 🧔هم در انتخاب نوع برنامه موثر است.😊 🔴ارتباط و هماهنگی در علم، عمل و صفات مثبت، نقش مهمی👌 در عمل به برنامه دارد. ✅ *منشاء درد های انسان، در عمل نکردن به دانسته های قطعی و یقینی است.* 😒 ✅اولین مرحله اصلاح نفس، عمل به دانسته های قطعی و اصلاح رفتار است.💪😊 ✅ آثار توجه به وجوه مختلف انسان: 🔴 درمان اختلال👩‍⚕ با فهم مشکل موجود در برنامه، مثل مشکل در اجرای برنامه، اولویت‌بندی، غایت نگری، نداشتن میل و گرایش، نبودن انگیزه، نبود عزم و ... است.😏 🔴 برنامه ریزی برای تمام امکانات و قوام میسر می‌شود. 🔴 شناخت وجوه مختلف انسان و مهارت های مربوط به آن، نقش بسزایی در بهبود کیفیت عملکرد برنامه‌ریزی خواهد داشت.👌👌 🌟ما تعبیری در اسلام داریم با عنوان *انسان کامل* (مسلمان کامل، مومن کامل) یعنی کسی که در اسلام، در پرتو ایمان، به کمال رسیده و تمام جنبه های وجودی اش، در حد اعلای خود رشد یافته است. 🍃 *امام علی (ع)* و *پیامبر (ص)* نمونه های انسان کامل هستند. 😍 خداوند می فرماید: *انّا خَلَقْنَا الْانْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ امْشاجٍ* 💚 ما انسان را از نطفه ای که مجموعی از استعدادها و ترکیبات گوناگون است، خلق کردیم و به همین دلیل او را امتحان میکنیم.👼 *فَجَعَلْناهُ سَمیعاً بَصیراً، انّا هَدَیناهُ السَّبیلَ امّا شاکراً وَ امّا کفوراً* 🌟سپس قدرت انتخاب انسان را به زیبایی بیان می‌کند. راه را به او نمایاندیم، سپس این خود اوست که باید راه خویش را انتخاب کند.🤔 🌟انسان با داشتن این همه استعداد گوناگون، زمانی انسان کامل میشود که فقط به سوی یک استعداد یا دسته‌ای از استعدادها گرایش پیدا نکند و مابقی را معطّل نگذارد و *همه را به صورت متعادل و همراه هم رشد دهد.* مثل کودکی سالم، که همه اعضای اش به طور هماهنگ و متعادل رشد می کند.👶 🌟انسان کامل آن انسانی است که همه ارزشهای انسانی در او به طور هماهنگ رشد کند و به حد اعلا برسد. *انسان کامــ😇ـــل یعنی انسانی که قهرمان همه ارزشهای انسانی است،* در همه میدانهای انسانیت، قهرمان است.🌱 ❓ما چه درسی باید بیاموزیم؟ 🤔 ⭐️این درس را باید بیاموزیم که اشتباه نکنیم که فقط یک ارزش را بگیریم و ارزشهای دیگر را فراموش کنیم.(تک بعدی نباشیم!) ⭐️ما نمی‌توانیم در همه ارزشها *قهرمان* باشیم ولی در حدی که می‌توانیم، همه ارزشها را با یکدیگر داشته باشیم؛ 🌟 *اگر انسان کامل نیستیم، بالاخره یک انسان متعادل باشیم* آنوقت است که مابه صورت یک مسلمــ😇ــان واقعی در همه میدانها در می‌آییم.🤩 مبحث امروزمون تموم شد.😊 عزیزان تکلیف قسمت قبل خاطرتون هست؟ در موردش فکر کردین؟ در موردش باهم گفتگو کنیم

جلسه گذشته، *صفحه آینده نگار* رو با هم تعریف کردیم و یه چشم‌انداز ۵ یا ده‌ساله برای خودمون ترسیم کردیم. برای اینکه بتونیم به اون چشم‌انداز دست پیدا کنیم، باید بازه‌های زمانی کوتاه‌تر را در نظر بگیریم و ببینیم گام‌های رسیدن به اون هدف کلی چه چیزهاییه. پس گام‌های مرتبط با آن چشم‌انداز رو که عملی هستند و امسال باید انجامشون بدیم رو، در سال نگار وارد می‌کنیم. این باعث می‌شه یه دید جامع و بهتر نسبت‌ به سال پیش رومون پیدا کنیم. برای *ایجاد صفحه سال نگار* ، می‌خوایم برنامه‌های کلیِ یک‌سال رو، *به تفکیک ماه ها* داشته باشیم. کافیه ۲ صفحه رو در نظر بگیریم و هر صفحه رو به ۶ قسمت تقسیم کنیم تا برای ۱۲ ماه به‌صورت تفکیک‌شده جا داشته باشیم. (مشخصاً اگر جای بیشتری نیاز داشتین، صفحات بیشتری را در نظر بگیرین) یه پرانتز باز کنم: به‌صورت کلی اطلاعاتی که ما وارد دفتر برنامه‌ریزی مون می‌کنیم، یکی از این ۳ دسته است: ۱. یا جزو *وظایف* ماست یعنی کارهایی که باید انجام بدیم. ۲. یا جزو *رویداد* هاست یعنی مناسبت‌ها، اتفاقات مهم یا چیزهایی که تجربه می‌کنیم. ۳. یا جزوه *یادداشت* هاست یعنی نکات و اطلاعات مهمی که نمی‌خواهیم فراموش کنیم. برگردیم به سال نگار. حالا تو قسمت هر ماه، وظایف کلی، رویدادهای مهم، و هرچیزی که لازم که در نظر داشته‌باشیم رو وارد می‌کنیم. مثلاً تاریخ چک هاتون رو، تاریخ تولدهای دوستان و آشناها که می‌خواهیم فراموش نشه، آخرین مهلت تحویل پروژه‌ها، اهدافی که زمان مشخص دارند و… همه قسمت‌های برنامه‌ریزیِ شما *قابل‌انعطافه* . به این معنی که هر زمان لازم بود، میتونین تغییراتی در اون ایجاد کنید. (من به‌ همین دلیل معمولاً با مداد، سال نگار رو می‌نویسم) اگر رویداد یا هدفی لازم بود، اضافه کنید و برعکس. اگر دیدین هدفی رو ۳ ماه پیش داشتین و الان دیگه براتون اولویت نداره، از برنامه‌تون حذفش کنید. یه مثال رو با هم پیش ببریم، تا سال نگار جا بیفته. مثلاً اگر من در بخش علم، هدف کلی ۵ سالم رو، "به‌روز بودن علمی در حوزه تخصصی خودم یعنی دندان‌پزشکی" نوشتم، اهداف جزئی‌ ترم می‌شه: - دوره منظم کتب مرجع دندان‌پزشکی، - مطالعه منظم مقالات علمی، - مشاهده کلیپ‌های آموزشی، - شرکت در وبینارهای بازآموزی حالا برای نوشتن سال نگار، سعی می‌کنم یه دسته‌بندی کلی از این اهداف رو، به تفکیک ۱۲ ماه انجام بدم. مثال رو در عکس زیر می‌بینید. (اصلا نیاز نیست خیلی جزئی وارد بشیم. جزئیات برای بخش ماه نگار و هفته نگار هست) به‌این‌ترتیب سال نگار کامل می‌شه😊

*هفته نگار* برای همه‌مون خیلی پیش اومده که وقتی خواستیم یک هفته‌ی جدید رو شروع کنیم، کلی انگیزه داشتیم و کلی کار و فعالیت برای هفته مون در نظر گرفتیم. اما چون فقط ذهنی بود و ثبت نکرده بودیم، به اواسط هفته که رسیدیم دیگه کار از دستمون خارج شد و حس کردیم دیگه فایده‌ای نداره. نتیجه این شد که ۲-۳ روز آخر رو هم بدون برنامه و فعالیت خاصی گذراندیم. تا از شنبه ی بعد، دوباره شروع کنیم(همون شنبه معروف) این اهمیت هفته نگار رو مشخص می‌کنه و اگر قبل‌از شروع هفته جدید، برنامه هفتگی کلی (قرارهای مهم، پروژه‌های مهم، وظایفی که حتما باید این هفته رسیدگی بشه و) و *یک دید کلی* از هفته پیش رو داشته‌باشیم، دیگه سردرگم نمی‌شیم. *هفته نگار رو چطوری بنویسیم؟* خیلی ساده. مثل جدول‌های هفتگی. با مراجعه به صفحه ماه نگارِ این ماه، *جلوی هر روز، وظایف و رویدادها* رو که لازمه می‌نویسیم. یک قسمت *یادداشت* هم برای *کارهایی که زمان مشخص نداره* ، در نظر می‌گیریم. مثلاً می‌دونم که این هفته باید کاری رو انجام بدم ولی محدودیتی برای این‌که دقیقاً تو کدوم روز باید انجام بشه ندارم پس پائین صفحه می‌نویسم و البته حواسم رو جمع می‌کنم که انجام دادنشون فراموش نشه. میتونین یک قسمت دلخواه هم برای *روتین ها* تون در نظر بگیرید. مثلاً من برنامه هر هفته م، مطالعه کتاب، گوش دادن یک صوت و یک قرار اخلاقی داره و برای هرکدوم یک لیست درست کردم که به‌ترتیب سراغشون برم. مثلاً لیست کتاب‌هایی که می‌خوام امسال بخونم، از اون لیست کتاب‌ها، این هفته نوبت "کتاب زن و بازیابی هویت حقیقی" هست. این‌رو تو باکس روتین ها می‌نویسم که تو برنامه روزانه که می‌خوام بنویسم، بدونم مشغول مطالعه کدوم کتاب هستم. این کمک می‌کنه که همه برنامه های هفته جلوی چشم و دسترسی راحت باشه. (بازهم تاکید می‌کنم همه این قسمت‌ها پیشنهاده، شما هر جور که دوست دارین مناسب شخصیت و زندگی‌تون برنامه‌تون رو بنویسین.)

سلام. اینجا با هم منظم و هدفمند بودن رو تمرین می کنیم

⭐ یه مرور کوتاه در مورد مطالب گذشته داشته باشیم ⭐ برنامه ریزی شامل ۲ بخش *محتوا و قالب* هست. *قالب برنامه* یعنی اینکه چه کاری رو در چه زمانی و مکانی انجام بدیم. عمدتا همه ما هنگام برنامه ریزی، روی قالب تمرکز داریم و فکر میکنیم مشکل مون از قالب برنامه هست. در حالی که *بخش مهم تر که ازش غافل میشیم، محتواست* . ما هم از ابتدای بحث سعی کردیم ابتدا به محتوا بپردازیم و در مورد مباحث *اهمیت زمان، رابطه دین و برنامه ریزی، برنامه ریزی چند بعدی و وجوه مختلف انسان و نقش نیاز و گرایش در برنامه ریزی* صحبت کردیم. 📜 🔆انسان موجودی دارای گرایش‌های مختلف است، و حرکت او به سوی تحقق گرایش‌های اوست، او مجبور به انتخاب است🧐 و برای انتخاب، ابزاری به نام *عقل* 🧠در اختیار دارد که * «میل به انتخاب برتر» * 🤩است. و ابزار دیگر هم * میل به آگاهی* ست.🤔 اگر بخواهیم عقل را دقیق‌تر معرفی کنیم، باید بگوییم: *میل* به انتخاب برتر. عقل می‌گوید *لذت بیشتر و ماندگارتر بهتر از لذت کمتر و ازبین رونده* است. 😇 عقل قدرتی در وجود ماست که این قدرت علی‌القاعده *خودش هم یک گرایش* است، گرایشی که سلطان همۀ گرایش‌هاست.👑 عقل همیشه خواهان این است که میل برتر را انتخاب کنیم💯 و لذا این عقل، در وجود ما *دشمن* خواهد داشت.👿 یعنی گرایش‌هایی که عقل آنها را کنار می‌زند و انتخاب نمی‌کند، دشمن عقل خواهند شد. 👿 ✨پس درگیری عقل در وجود انسان با چیست؟ با *گرایش‌های سطحی* است که اسم آن را *«هوی»* می‌گذاریم.😋 «هوی» هر گرایشی است که انسان را سقوط می‌دهد و پایین می‌کشد.😔  ✨*میل به آگاهی ابزار دیگر انتخاب* از سوی دیگر، *علم و آگاهی* سبب می‌شود که عقل شروع به رشد و نمو کند.🔝 (کَثْرَةُ النَّظَرِ فِی الْعِلْمِ یَفْتَحُ الْعَقْل‏؛ دعوات راوندی/221)🤔 🤩چون عقل، میل به انتخاب برتر دارد ولی *مصادیق را نمی‌شناسد* ، لذا وقتی مصداق‌ها را به او نشان می‌دهید، عقل کم‌کم به خودش می‌آید. همان‌طور که برای یک بچه باید فرصت‌های تجربه کردن را فراهم کنیم تا عاقل‌تر شود.🍃 🌟 (امام حسین(ع): ذَرَأَ اللَّهُ الْعِلْمَ لِقَاحَ الْمَعْرِفَةِ وَ طُولَ التَّجَارِبِ زِیَادَةً فِی الْعَقْل‏؛ نزهه‌الناظر/88)🌟 🔆 *«رنج» یعنی تأمین نشدن یک گرایش* 😓 ❌وقتی انسان برای ارضاء تمایلات خودش حرکت می‌کند،🚶‍♂طبیعتاً مجبور است برای رسیدن به برخی از تمایلات، برخی دیگر از تمایلات خود را ترک کند، کنار بزند، یا صرف‌‌نظر کند(تمایلات انسان با هم تعارض یا تزاحم دارند).⛔️ این ترک کردن یا نرسیدن به برخی از تمایلات، باعث رنج می‌شود.😢 🔆 *رنج یعنی اینکه من: یا به دوست‌داشتنی‌های خودم نرسیده‌ام، یا دوست‌داشتنی‌هایی که داشته‌ام را از دست داده‌ام و یا اینکه به دلیلی مجبور شده‌ام خودم از برخی دوست‌داشتنی‌هایم چشم‌پوشی کنم و آنها را کنار بگذارم. و همۀ اینها رنج است.* 👊 ❌گاهی اوقات رنج بدون اراده و اختیار انسان به او تحمیل می‌شود. یعنی انسان دوست‌ داشتنی‌ هایی دارد که در دسترس او نیستند؛ چه این دوست‌داشتنی‌ها از اول به‌صورت بالفعل بوده (مانند غرایز) و چه اینکه بعداً این دوست‌ داشتنی‌ ها را اکتساب کرده و پرورش داده است.😇 🔆 *«لذت» یعنی تأمین شدن یک گرایش* ❌در مقابل رنج، لذت است. «انسان موجودی است گرایش‌مند» و تأمین هر گرایشی لذت دارد، حتی تخیلِ تأمین هر گرایشی هم لذت دارد،🤩 حتی حرکت به سوی هر گرایشی هم لذت دارد.. پس به‌طور *خلاصه* می‌توان گفت: *انسان موجودی گرایش‌مند است و ابزار انتخاب بین گرایش‌های خودش را دارد(عقل) 🧐 و در راه تأمین گرایش‌هایش به «رنج»‌ها😢 و «لذت‌»هایی😍 می‌رسد. این رنج‌ها و لذت‌ها، تعیین‌کننده‌ترین عامل در حیات بشر هستند.🍃 🌟رنج و لذت، در واقع چیزی جز گرایش نیست؛ تأمین شدن گرایش یعنی لذت و تأمین نشدن گرایش یعنی رنج.* 🔆حالا سوالی که مطرح میشود:🧐 *«آیا انسان می‌تواند گرایش‌های خودش را تغییر دهد؟»* 😳 بله، می‌تواند.  «انسان *چگونه* می‌تواند گرایش‌های خودش را تغییر دهد؟»🤔 ❌اگر بخواهیم یک گرایش را *تقویت* کنیم، در «سه حیطه» باید کار کنیم: *«به‌کار گیری علم و آگاهی مرتبط📗+ تقویت گرایش‌های همسو💪 + تضعیف گرایش‌های مخالف»*👊 🔺با اینها یک مثلث تشکیل دهیم و آن را در جهت تقویت گرایش مورد نظر، به‌کار گیریم. 💪یعنی *گرایش‌های همسو را تقویت* کنیم و *گرایش‌های مخالف را تضعیف* کنیم و در این میان، از آگاهی نیز به درستی استفاده کنیم.🍃 در اینجا *آگاهی* یک نقش ویژه هم در *«تعیین مصداق برای گرایش‌ها»* دارد.👤 🌟برای تضعیف یک گرایش بد نیز شبیه همین کار را باید انجام داد. مثلاً اگر می‌خواهید خساست🤑 را در کسی از بین ببرید، نگاه کنید ببینید چه گرایش‌های خوبی دارد؟ ❌سعی کنید آن گرایش‌های خوب را تقویت کنید، چون تقویت گرایش‌های خوبی که دارد برایش آسان‌تر از مقابله با این گرایش بد است. وقتی گرایش‌های خوب را تقویت کنید، کم‌کم این گرایش بدش هم ضعیف می‌شود. 🔆وجود گرایش‌های پیدا و پنهان در انسان، تغییر و تقویت گرایش‌ها را ضروری می‌کند.💯 🌘*پنهان بودن برخی از گرایش‌ها* موجب می‌شود که ما یک عملیاتی را انجام دهیم به نام *«به‌فعلیت رساندن گرایش‌های پنهان»*🌕 و *«عملیات تقویت گرایش‌ها»* 🌔 ✨وقتی بخواهیم گرایش‌های پنهان -که لذتش دیرتر می‌رسد-⏰ را بیدار و فعال کنیم،😴 ❌ یک‌مقدار باید از لذت گرایش‌های بالفعل، صرفنظر کنیم. این همان چیزی است که تحت عنوان *«مخالفت با هوای نفس»* 🚫 از آن یاد می‌شود و طبق روایات ما این نظام دین یا نخِ تسبیح دین است📿 🌟(امیرالمؤمنین(ع): نِظَامُ‏ الدِّینِ‏ مُخَالَفَةُ الْهَوَى؛ نظام دین، مخالفت با هوای نفس است. غررالحکم/9981)🌟 🔆پس تعریف ما از زندگی این است: *«زندگی یعنی مدیریت گرایش‌ها»* ❌ این مدیریت گرایش‌ها دو معنا دارد: 1. تغییر گرایش‌ها ❎ 2. تحقق و پاسخ دادن به گرایش‌ها✅ ✨تغییر گرایش‌ها در وجود انسان اجتناب‌ناپذیر است. اینکه در روایت می‌فرماید: «أَکْرِهْ نَفْسَکَ عَلَى الْفَضَائِلِ فَإِنَّ الرَّذَائِلَ أَنْتَ مَطْبُوعٌ عَلَیْهَا»(غررالحکم/2477) منظور همین اجتناب‌ناپذیر بودن است.🍃 ✨ یعنی اگر ما خودمان سعی نکنیم گرایش‌های خودتان را تغییر دهیم، به‌طور طبیعی این تغییر گرایش‌ها در ما اتفاق می‌افتد(منتها این تغییر طبیعی، برای‌مان مفید نخواهد بود)😥 ✨کسانی که می‌گویند: ما نمی‌خواهیم گرایش‌های خود را مدیریت کنیم، وقتی در *تزاحم‌ها و تعارض‌های بین گرایش‌های خودشان* گرفتار می‌شوند،🤔😥 واقعاً بیچاره می‌شوند و به‌هر حال مجبور خواهند بود *«با امیال و هوای نفس خود مبارزه کنند»* و مجبورند رنجی که در حذف برخی از گرایش‌ها وجود دارد را تحمل کنند. 😓 یعنی انسان‌های هرزه هم این رنج را می‌کِشند،🔞 چون *اساساً زندگی انسان طوری طراحی شده که او مجبور است با برخی از دوست‌داشتنی‌های خودش مخالفت کند، چه دیندار باشد و چه بی‌دین.*❗️ ❌حتی اگر کسی عقلش را هم تعطیل کند و هواپرستِ مطلق شود، باز هم بین اهواء نفسانی خودش باید انتخاب کند و در نتیجه یک طرف این انتخاب رنج می‌آورد و طرف دیگر، لذت می‌آورد. اما رنج را نمی‌توان حذف کرد.🤷‍♂ ❓«آیا این مدیریت گرایش‌ها، نیاز به برنامه ندارد؟» خب معلوم است که نیاز به برنامه دارد،🤓 این برنامه باید به او بگوید: «کدام گرایش خود را ترجیح بده و کدام را کنار بگذار؟» ✅ 🌟*دین، برنامه ای برای مدیریت گرایش هاست* انشالله جلسات آینده بیشتر در موردش صحبت میکنیم....🍃 📜تکلیف جلسه ششم📜 طبق مباحث هفته گذشته و این هفته در مورد نیازها و گرایش های حقیقی و کاذب، روی یک کاغذ، ۱. فعالیت هایی که در حال انجامش هستین، ۲. فعالیت هایی که باید انجام بدین، و ۳. فعالیت هایی که دوست دارین انجام بدین رو بنویسین و برای هرکدوم بررسی کنین که براساس چه نیاز و گرایشی هست؟ آیا براساس گرایش و نیاز حقیقی هست یا کاذب؟ برای هر فعالیت بپرسین چرا ؟ و انقدر این چرا رو تکرار کنین و بهش جواب بدین که از همه جنبه ها و زوایا مسئله براتون باز بشه.

امروز در مورد روتین ها و ردیاب‌های عادت صحبت می‌کنیم و این‌که چطور آن‌ها را در برنامه‌ریزی مون قرار بدیم تا این‌جا دفتر برنامه‌ریزی، شامل فهرست، آینده نگار، سال نگار، ماه نگار، هفته نگار و روز نگار بود. غیر از روز نگار و هفته نگار، شماره صفحه ی همه این موارد بالا، باید وارد فهرست بشه تا هر زمان که نیاز داشتین که برین سراغ هرکدوم و بهش نگاه بندازین، بتونین سریع پیداش کنید. همه ما یک سری کارهایی داریم که به‌صورت روتین، روزانه یا هفتگی و یا با نظم خاصی انجام می‌دیم (یا دوست داریم که این روتین ها رو انجام بدیم) مثلاً هر روز ۱ برنامه نظافت منزل، مطالعه، ورزش، برنامه عبادی و… داریم. خب این‌ها هم می‌تونه از حالت کلی و بدون برنامه خارج بشه و نظم بگیره تا بهتر انجام بشه. چجوری؟ یک صفحه را به یک روتین اختصاص بدین. (من ترجیح می‌دم از آخر دفترم روتین‌ها رو بنویسم که دسترسی بهشون برام ساده‌تر باشه. ولی می‌شه لابه‌لای صفحات ابتدای دفتر هم باشه و شماره صفحه رو وارد فهرست بکنین تا راحت پیداشون کنین) . عنوان رو بالای صفحه بنویسین و هر برنامه‌ای برای اون روتین دارین رو در این صفحه وارد کنید. با مثال بریم جلو. مثلاً درمورد نظافت منزل که روتین ثابت هممونه، من یک برنامه ثابت هفتگی براش دارم و کارهای معمول رو بین روزها تقسیم کردم که کارها راحت‌تر انجام بشه و فشار کاری هر روز کمتر بشه. و یک برنامه ریزه کاری نظافت منزل، که هر آخر هفته یکی از اون لیست رو باید انجام بدم. (مثال در تصویر) حالا وقتی روز نگار را می‌خوام بنویسم به این صفحه مراجعه می‌کنم و کار امروز را وارد روزنگارم می‌کنم. مثال دوم درمورد روتین مطالعه ست. من روزانه ۳۰ دقیقه مطالعه آزاد دارم. پس یک سیر مطالعاتی به‌صورت لیست برای خودم در نظر می‌گیرم و این‌جا می‌نویسم. حالا برای نوشتن هفته نگار، کتابی که این هفته باید بخونم رو از این لیست انتخاب می‌کنم و تو اون باکسی که جلسه گذشته گفتم، وارد می‌کنم. یا برای اعمال عبادی، چله‌هایی که برای خودم در نظر گرفتم، قرارهای اخلاقی، ادعیه یا قرآنی که روزانه می‌خونم و… رو تو این صفحه وارد می‌کنم و بعد می‌تونم به نسبت زمانش، وارد ماه نگار یا هفته نگار یا روز نگار بکنم. *ردیاب عادت* مبحث دوم، بحث *ردیاب عادت* هست که به ما کمک می‌کنه تا روند و پیشرفت یک عادت و میزان پای‌بندی ما به اون رو پیگیری کنیم. این‌جوری هم انگیزه‌مون بیشتر می‌شه، چون مدام پیشرفت کار به‌صورت تصویری جلوی چشممونه. و هم می‌تونیم در انتهای دوره، یک ارزیابی خوب از روند کار داشته‌باشیم. بسته به این‌که چه عادتی در نظرتونه، ردیاب عادت می‌تونه هفته‌گی، ماهانه، چله و… باشد. ردیاب‌های هفتگی رو می‌تونین تو هفته نگار هم ثبت کنین، یا می‌تونین صفحه جداگانه براشون در نظر بگیرین. مقالات مختلفی روی این قضیه که یک رفتار بعد از چه مدت تبدیل به عادت می‌شه، کار کردن و عددهای مختلفی مثل ۷ روز، ۲۱ روز، ۳۰ روز ، ۴۰ روز یا ۱۰۰ روز توصیه شده. اما درهرصورت از نظر منابع دینی بعد از مثلاً چله گرفتن، باید عادت رو تا *یک‌سال* ادامه بدین تا در وجودتون ملکه بشه. برای کشیدن ردیاب عادت، کافیه به تعداد روزی‌که می‌خواین اون کارو انجام بدین، خونه بکشین و هر روز بعد از انجام دادن، اون رو تیک بزنین. آخر دوره و بعد از اتمام، حتماً یک ارزیابی از میزان پای‌بندی، چرایی انجام نشدن، نقاط قوت و ضعف و… داشته باشید. خیلی طبیعیه که یک روزهایی نتونین کار موردنظر را انجام بدین. مهم اینه که دلیل رو پیدا کنین و سعی کنین مانع رو برطرف کنین و پرقدرت ادامه بدین.💪 دقت کنبن تعداد عاداتی که می‌خواین اضافه کنین نباید بیشتر از ۵ تا باشه. هرچقدر کمتر باشد، تمرکزتون و احتمال پای‌بندی تون بیشتر می‌شه