کودکان سه تا پنج ساله تفاوتی بین #واقعیت و #تخیل قایل نیستند. از نظر آنان هرچه به ذهنشان خطور کند واقعی است. دقت کنید؛ در حدود چهار سالگی به احتمال زیاد متوجه وجود یک #دوست_خیالی می‌شوید که مدتی هم با شما زندگی خواهد کرد. این دوست خیالی سلیقه‌اش همانند فرزندتان است یعنی هرچه کودک شما دوست دارد، مورد علاقه دوست خیالی هم می‌باشد و هرچه فرزندتان نمی‌پسندد، دوست خیالیش هم دوست ندارد. وقتی او مرتکب اشتباهی می‌شود این اشتباه را به گردن دوست خیالی می‌اندازد. به شکلی که تصور می‌کند، این دوست خیالی بوده که مرتکب این خطا شده است. وقتی با این دوست خیالی آشنا شدید به هیچ‌ وجه تصوّر نکنید کودکتان #دروغ گفتن را یاد گرفته است بلکه این مرحله‌ای طبیعی از مراحل #رشد و تکامل وی می‌باشد که نشان‌دهنده غلبه بیش‌تر تخیل و تصور بر ذهن اوست. بنابراین در نظر داشته باشید بدون آنکه این تصوّر و احساس‌ها را - که برای فرزندتان واقعی هستند - #انکار کنید یا به #تمسخر بگیرید، باید با نرمی و به تدریج تفاوت واقعیّت با مسایل غیر واقعی را برای وی بازگو کنید. به او یاد بدهید که #راستگویی بهتر از #دروغگویی است؛ هر کس باید مسئولیت کارهای خود را بر عهده بگیرد و نباید کارهای نادرست خود را به گردن دیگران بیندازد حتّی اگر این دیگران خیالی باشند. دوست‌یابی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دوران #پیش‌_دبستانی و نوپایی این است که کودک سه تا پنج ساله بتدریج توانایی بازی کردن با بچّه‌های دیگر را به‌دست می‌آورد. #کودک_نوپا شاید مدت کوتاهی با رضایت‌ خاطر در کنار بچه‌های دیگر #بازی‌ کند یا بازیشان را تماشا کند امّا با آن‌ها بازی نمی‌کند بلکه همچنان در #رویا و دنیای خودش غرق است. برای فرزند نوپای شما همراهی و #مشارکت بی‌معناست امّا در دوره پیش‌دبستانی از همراهی و بازی کردن با بچّه‌های دیگر لذت می‌برد. همین بازی کردن کودک با بچه‌های دیگر فرصت خوبی برای انجام برخی از کارها را به شما می‌دهد. کودکان بتدریج در حدود چهار سالگی متوجه می‌شوند؛ دیگران نیز احساس‌هایی مشابه آنان دارند پس با بچه‌های دیگر با ملایمت بیش‌تری رفتار می‌کنند و با مشارکت و همراهی بیش‌تری با آنان بازی خواهند کرد. بدون تردید کودک پنج ساله با نوزاد متفاوت است زیرا نوزاد از وجود خود آگاه نیست و حتی مادر را فردی جدا از خود نمی‌داند ولی بچه پنج ساله می‌داند بجز خودش دیگران هم در زندگی او نقش دارند و به احساس‌های آنان توجه نشان می‌دهد. به‌ یاد داشته باشید؛ کودکان در پنج سالگی #قواعد و #قوانین را درک و از آن‌ها پیروی می‌کنند، معنای نوبت را می‌فهمند. تا حدودی رفتار خود را کنترل می‌نمایند. پیشاپیش نتیجه هر کاری را می‌دانند و بخوبی می‌توانند معنای #توضیح و #استدلال‌های شما را بفهمند. به این ترتیب تا پنج سالگی راه بسیار درازی طی شده و البته راه طولانی تری برای تربیت آنان باقی مانده است. #مادر_کافی

. به یاد داشته باشید؛ کودکِ بد وجود ندارد بلکه رفتار اوست که گاهی مواقع ناشایست یا بد می شود و علاوه بر آن شما هم در شکل گیری رفتار بد فرزندتان نقش دارید چرا که کودکان شناختی از دنیا نداشته و دنیا را از دریچه چشم والدین خود می نگرند و از آنان الگوبرداری می کنند. تعیین #حد_و_حدود و #خط_قرمز ها و رعایت آن ها از مهم ترین اصول #تربیت_کودکان می باشد و تجربه ثابت کرده است که اغلب والدین ایرانی در این زمینه دچار مشکل هستند. نظم دادن به کودکان امر دشواری است زیرا اغلب آنان از نظم پیروی نکرده و پدر و مادر هم نظم را دستور های خشک یا #تنبیه هایی سخت تلقی می کنند، در حالی که برای آموختن #نظم و #انضباط به خرد سالان، #تعریف و #تمجید از آنان را باید به عنوان یک نکته کلیدی در نظر داشت. از سوی دیگر پس از تعیین مقررات، باید عادلانه و قاطعانه آن ها را رعایت کرد و مانع لغو آنان شد. والدینی که از بی نظمی فرزندانشان شکایت دارند، اغلب در برقراری نظمی که تعیین کرده اند قاطع نیستند زیرا تصور می کنند این امر میزان #علاقه کودک نسبت به آنان را کاهش می دهد.در عین حال لغو این قوانین، سرآغاز اتفاق هایی است که قدرت نظارت پدر و مادر را کاهش می دهد، به اندازه ای که دیگر کسی نمی تواند مانع رفتار های نادرست کودک شود یا به اصطلاح #فرزند_سالاری در خانه حاکم خواهد شد که از نظر اصول تربیتی، به هیچ عنوان پذیرفته نیست. بهتر است آگاه باشید همان طور که والدین باید در وضع مقررات و جلوگیری از شکسته شدن آن ها قاطع باشند، موظف به پایبندی و #تعهد در قبال قولی که به فرزندشان داده اند، خواهند بود. نکته ظریف اینجاست که همواره باید به آنان #قولی_عملی و متناسب با شرایط خودتان و سن کودک بدهید. #مادر_کافی

. کودکان باید به طور کامل با #حد_و_حدود و #خط_قرمز ها آشنا باشند و به وضوح بدانند چه کارهایی پذیرفته و کدام یک غیر قابل قبول هستند. با حد و حدود برای فرزندتان مشخص می کنید، از وی چه انتظاری دارید و تعیین محدوده #آزادی_عمل او تا کجاست. #مادر_کافی

هنگامی که کودک #راه_رفتن را آغاز می‌کند. اشیا برایش جالب‌تر به نظر می‌رسند و بدون وقفه و خستگی به همه جا سرک خواهد کشید. از نظر او اشیا وسیله‌ای برای #بازی و #تفریح هستند و از خُرد یا تکه تکه کردن آن‌ها هم هیچ ابایی نخواهد داشت. در این دوره کودک نمی‌تواند بخوبی صحبت کند. او فقط چند کلمه یاد گرفته است که البته هميشه یکی از این کلمات «نه» می‌باشد و هنوز مهارت‌های جسمانی، ذهنی و اجتماعی کافی ندارد ( اولین مهارت‌ها را در نخستین روزهای مدرسه یاد خواهد گرفت ). بنابراین #کودک_نوپا در مرحله بینابینی قرار دارد یعنی نه مانند دوره نوزادی ناتوان می‌باشد و نه مهارت‌های یک کودک دبستانی را آموخته است. گاهی هجده‌ماهگی تا سه سالگی دوره خوبی برای شما و کودکتان می‌باشد و گاهی هم برعکس زیرا برای اولین بار در اين دوره است که شما با #نحسی او مواجه می‌شوید. تا پیش از هجده‌ماهگی دنیا برای کودک مکانی شگفت‌ انگیز است. که در آن باید به کشف مسائل پرداخت اما برای کودک نوپا چنین نیست؛ او بلافاصله متوجه می‌شود که در این دنیای شگفت‌انگیز هرکاری به دلخواه او پیش نمی‌رود و نمی تواند به تمامی خواسته‌هایش پرسد. کودک نوپا توانایی مقاومت در برابر وسوسه #آزمایش کردن را ندارد بخصوص که اکنون توانایی جسمانی کافی برای انجام این کارها را نیز دارد. او از توانایی‌ها و امیالش آگاهی یافته و مطابق میل خود و به‌طور مستقل به انجام کارها می‌پردازد در حالی که هنوز برای داشتن اراده #مستقل آمادگی ندارد و بخشی از مغزش که وظيفه کنترل را بر عهده دارد، هنوز بخوبی تکامل نیافته است. بنابراین اگرچه کودک نوپایتان به سختی تلاش می‌کند تا مستقل باشد ولی بشدت به شما وابسته است. حتی وقتی که فرزندتان چند جمله‌ای حرف می‌زند و به‌نظر می‌رسد که حرف‌های شما را می‌فهمد، مغز او متفاوت با #مغز شما کار می‌کند. به‌خاطر بسپارید؛ کودکان حداقل تا دو و نیم سالگی نمی توانند بسیاری از کارها را انجام داده و بسیاری از مسائل را درک کنند. دوره نوپایی یا همان دوره‌ای که هیچ وسیله‌ای از دست کودکتان در امان نیست شامل دو مرحله می‌باشد. مرحله اوّل که در ابتدای آن - به‌طور معمول پیش از دوسالگی - بچه کنترلی بر خواسته‌های ناگهانی خود ندارد و اغلب از ناتوانی خود در انجام دادن خواسته‌هایش، سرخورده می‌شود اما در انتهای این دوره و آغاز مرحله دوم - حدود سه سالگی یا کمی بعد از آن - کودکتان به اندازه کافی #رشد کرده است که از وی انتظار داشته باشید تا حدی _ نه خیلی زیاد - بر رفتارش #کنترل داشته باشد. دوره نوپایی، دوره‌ای چالش برانگیز است امّا اگر انتظارهای بجا و مناسب از فرزند نوپای خود داشته باشید دوره بدی نخواهد بود. کودکان نوپا اغلب #غیرمنطقی و غیرقابل #پیشبینی بوده و مادر و پدر را عصبی و خسته می‌کنند اما از طرف دیگر بامزه، دوست داشتنی، پر محبّت و سرشار از شور زندگی هستند. پس سعی کنید؛ تا حد امکان از دوره نوپایی فرزندتان لذت ببرید. #مادر_کافی

رفتارهای دوره نوپایی پس از سه سالگی نیز ادامه پیدا می‌کنند حتی بسیاری از کارشناسان عقیده دارند این رفتارها تا چهار سالگی نیز بر جای خواهد ماند ولی بدون تردید با افزایش قدرت #استدلال کودک تسلط و کنترل او بر احساس‌ها و رفتارهایش به تدریج افزایش یافته و در نتیجه باعث کاهش #نحسی او می‌گردد. با این حال آگاه باشید که رفتارهای دوره نوپایی به‌طور کامل از بین نخواهند رفت. با #تولد فرزند بعدی، این روند مختل می‌شود و ناگهان بچه چهار ساله خوش‌رفتار شما ناپدید شده و کودکی آشوبگر به جای وی پدیدار می‌گردد. به هر حال بین سه تا پنج سالگی #مغز وی تکامل بیش‌تری یافته و رفتارهای دوره نوپایی به تدریج کمرنگ شده. کنترل او بر رفتارهایش افزایش و رفتارهای تکانه‌ای ناگهانیش نیز کاهش می‌یابند. فرزندتان در این دوره به تدریج فکر کردن را فرا می‌گیرد و به‌ جای اینکه در کنار کودکان دیگر #بازی کند، با آن‌ها و همراه آنان بازی می‌کند. او صبر کردن را می آموزد و به عبارتی در اين دوره از دنیای کوچکش خارج شده و متوجه اطرافیان، حق و #حقوق آن‌ها و #احترام به آنان می‌شود. #مادر_کافی

وقت اختصاصی برای همه اعضای خانواده - حتی خود شما - از اهميت فراوانی برخوردار است. علاوه بر آن آگاه باشید که #قصه گفتن و در #آغوش کشیدن کودک، روش های مناسبی برای آرام کردن او به شمار می آیند. به دلیل آنکه #توجه، ترکیبی از تأیید کلامی و غیر کلامی است، اعضای خانواده باید از طریق گفتار و رفتار به یکدیگر اطمینان خاطر بدهند که برای همدیگر مهم و دوست داشتنی هستند و این قانون فقط شامل حال کودکان نمی شود بلکه در مورد شما و همسرتان نیز صادق است. #مادر_کافی