نقاط عطف رشد کودکان بر اساس سن

والدین اغلب مشتاقانه منتظرند که چه زمانی نوزاد، کودک نوپا یا دیگر کودک خردسالشان به نقاط عطف رشد خود برسد، مانند لبخند زدن، غلت زدن، نشستن، برداشتن اولین قدم ها، شمردن تا 10، بستن بند کفش و غیره. رسیدن به هر نقطه عطف، برای والدین تجربه ای جذاب و به یادماندنی است.  

نقاط عطف، هرگونه تغییرات رفتاری یا جسمانی کودک است که از نظر تکاملی اهمیت دارد. آگاهی از نقاط عطف، به شما کمک می کند تا بر روند رشد و تکامل کودکتان نظارت داشته باشید و در صورت مشاهده اختلال یا نقص در آن، به موقع تشخیص داده و با پزشک اطفال مشورت کنید.  

توجه داشته باشید که طیف وسیعی از زمانی که کودکان به اکثر نقاط عطف می رسند وجود دارد. پس از مقایسه رشد و تکامل فرزند خود با سایر کودکان دلسرد نشوید.  

به عنوان مثال، بیشتر کودکان بین 11 تا 15 ماهگی به تنهایی شروع به راه رفتن می کنند. اگر گروهی از کودکان 12 ماهه را بنگرید، احتمالاً برخی از آنها را می‌بینید که به خوبی راه می‌روند، و بسیاری دیگر هنوز در حالی که دستشان را به اشیاء پیرامون مثل مبل گرفتنه اند، حرکت می کنند. 

به این نقاط عطف رشد رایج و سنینی که کودکان به طور معمول به آن‌ها می‌رسند، نگاهی بیندازید تا بدانید که آیا کودک شما روند رشدی صحیحی دارد یا خیر: 

لبخند: 

لبخند زدن نقطه عطف رشدی است که اکثر نوزادان در سن شش، هفت یا هشت هفتگی به آن می رسند. در واقع دو نوع لبخند برای نوزادان وجود دارد: 

لبخند خود به خودی: این لبخند غیرارادی می تواند در اوایل دوره نوزادی رخ دهد ( از بدو تولد تا حدود 10 هفتگی ) 

لبخند اجتماعی: لبخند اجتماعی، در پاسخ به چیزی رخ می دهد، مانند زمانی که با کودک خود آواز می خوانید یا صحبت می کنید و او به شما لبخند می زند. اکثر نوزادان در سن یک تا دو ماهگی به این نقطه عطف رشدی می رسند. (نداشتن لبخند اجتماعی تا 6 ماهگی معمولاً به عنوان نشانه اولیه اوتیسم در نظر گرفته می شود.) 

خندیدن: 

خندیدن نقطه عطف رشدی است که بسیاری از نوزادان در سن 14 تا 18 هفتگی به آن می رسند. 

غلت زدن:  

غلت زدن یک نقطه عطف رشدی است که اکثر نوزادان تا شش ماهگی به آن می رسند و اغلب یکی از اولین نقاط عطف حرکتی اصلی است که والدین مشتاقانه منتظر آن هستند. 

از زمانی که توصیه های علمی برای کاهش خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، باعث شد که والدین کمتر نوزاد را بر روی شکم بخوابانند، برخی از نوزادان کمی دیرتر از قبل غلت می زنند. همچنین این موضوع می تواند باعث تاخیر ذر سایر نقاط عطف، از جمله نشستن و سینه خیز رفتن نیز بشود. 

خوشبختانه، تا زمانی که نوزادان به سن نوپایی می رسند، همه این تاخیرها بدون توجه به اینکه کودک شما چگونه می خوابد ناپدید می شوند، اگر می‌خواهید از این تأخیر جلوگیری کنید، می توانید در طول روز، مدتی نوزاد را به روی شکم قرار دهید. 

بیشتر نوزادان در سن دو تا شش ماهگی ابتدا از جلو به پشت و سپس از پشت به جلو می‌چرخند. 

نشستن: 

نشستن نقطه عطفی در رشد است که اکثر نوزادان در سن پنج ماه و نیم تا نه ماهگی به آن می رسند. این یکی دیگر از نقاط عطف حرکتی اصلی است که والدین مشتاقانه منتظر آن هستند.  

مانند غلت زدن، اگر کودک خود را مدت زمان کمی بر روی شکم بخوابانید، این نقطه عطف می تواند کمی عقب بماند. با این حال، بیشتر نوزادان بین پنج و نیم تا نه ماهگی بدون حمایت می‌نشینند. 

ایستادن با حمایت : 

ایستادن با حمایت یک نقطه عطف رشدی است که اکثر نوزادان در شش و نیم تا نه ماهگی به آن می رسند. دیدن ایستادن کودک با تکیه گاه جذاب است زیرا می دانید که احتمالاً زمان زیادی باقی نمانده که او در همه جا راه برود و بدود. 

به خاطر داشته باشید که حتی زمانی که نوزادان بتوانند با حمایت بایستند، معمولاً تا زمانی که به سن هشت ماهگی تا یک سالگی نرسند نمی توانند خودشان را در پوزیشن ایستاده به تنهایی، نگه دارند. 

برداشتن اولین قدم ها: 

برداشتن اولین قدم ها نقطه عطف رشدی است که اکثر نوزادان بین 11 تا 15 ماهگی به آن می رسند. 

چه چیزی باعث می‌شود نوزاد از راه رفتن با حمایت اشیاء محیط، ناگهان به برداشتن اولین قدم های مستقل جهش کند؟ شجاعت، تعادل یا فقط شانس ؟ 

دلیلش هرچه که باشد، اکثر نوزادان بین 11 تا 18 ماهگی به تنهایی شروع به راه رفتن می کنند. 

بای بای کردن: 

بای بای کردن یک نقطه عطف رشدی است که اکثر نوزادان پس از هفت تا 14 ماهگی می توانند به آن برسند. اگرچه دست تکان دادن هنگام سلام و خداحافظی به نظر فقط یک چیز سرگرم کننده برای آموزش کودک است، اما در واقع یک نقطه عطف رشدی مهم است. 

اکثر متخصصان فکر می کنند که اگر کودک شما تا 12 ماهگی هیچ حرکتی انجام ندهد، می تواند نشانه اولیه اوتیسم یا اختلال رشد دیگری باشد. این حرکات شامل تکان دادن دست و اشاره کردن به سمت چیزها است. 

Pincer Grasp : (با انگشت شست و سبابه می تواند اشیاء ریز مثل حبوبات را از روی زمین بردارد) 

استفاده از Pincer Grasp ، نقطه عطفی در رشد است که اکثر نوزادان از هفت ماهگی تا یک سالگی به آن می رسند. ممکن است وقتی کودکتان قاشق را برمی دارد متوجه آن شوید.  

تقلید فعالیت ها یا بازی های وانمودی: 

بازی های وانمودی یا تقلید از فعالیت ها، نقطه عطف رشدی مهمی است که اکثر نوزادان در سن 10 تا 18 ماهگی به آن می رسند. 

بازی وانمودی، تقلید از فعالیتی است که یک کودک نوپا بارها و بارها از والدین خود دیده است، مانند استفاده از کنترل تلویزیون به عنوان موبایل. 

کودکان نوپا همچنین در حدود 18 ماهگی شروع به کپی کردن بیشتر کارهای روزانه والدین خود در خانه، مانند گردگیری و جارو کردن می کنند. 

بازی های وانمودی با بزرگتر شدن فرزندتان پیچیده تر می شود. فرزند شما وانمود می کند که یک پزشک، آتش نشان یا راننده ماشین مسابقه است. 

اولین کلمات کودک: 

زمانی که کودک شما حدود یک سال دارد، ممکن است اولین کلمات کودک را بشنوید. خیلی قبل از اولین کلمات کودک، کودک شما باید تک هجاها را بگوید و مکرراً غان و غون کند. بیشتر متخصصان غان و غون نکردن تا 12 ماهگی را نشانه اولیه اوتیسم یا سایر اختلالات رشدی می دانند. 

کودک شما ممکن است اولین کلمات را در شش تا نه ماهگی بگوید که معمولاً ماما یا بابا یا دادا هستند. با این حال، کودک شما تا زمان هفت تا 13 ماهگی ، از این کلمات به طور دقیق تر یا صحیح تر استفاده نمی کند. 

بازی با دیگران: 

بازی موازی برای اکثر بچه های سن دو سالگی معمول است. (دو کودک در کنار یکدیگر نشسته اند و در کنار هم بازی می کنند ولی با هم بازی نمی کنند ) بازی گروهی و اشتراک گذاری اسباب بازی ها معمولاً تا سن سه سالگی تکامل نمی یابد. تا آن زمان، بیشتر نوزادان و کودکان نوپا به سادگی در کنار یکدیگر و به صورت موازی بازی می کنند. 

بالا رفتن از پله ها: 

اکثر کودکان نوپا زمانی که 14 تا 24 ماهگی دارند می توانند از پله ها بالا بروند. این بدان معنا نیست که هنوز زمان برداشتن محافظ پله ها فرا رسیده است. به یاد داشته باشید که محافظ ها باید هم در بالا و هم در پایین هر راه پله خانه شما نصب شوند. برای چه مدت؟ احتمالاً حداقل تا زمانی که فرزند شما بتواند به تنهایی آنها را باز کند. 

اشاره به تصاویر: 

اشاره به تصاویر  نقطه عطفی است که بسیاری از کودکان نوپا در سن 18 تا 24 ماهگی به آن می رسند. اگرچه شما در هر سنی می توانید برای نوزاد یا کودک نوپای خود کتاب خواندن را شروع کنید، اما زمانی که کودک شروع به اشاره به عکس های موجود در کتاب می کند، کتابخوانی بسیار سرگرم کننده و جذاب می شود. 

غذا خوردن با قاشق یا چنگال: 

غذا خوردن با قاشق یا چنگال نقطه عطفی است که اکثر کودکان بین 13 تا 21 ماهگی به آن می رسند. حتی اگر کودک نوپا شما می تواند از قاشق، چنگال یا فنجان استفاده کند، این به این معنی نیست که فوراً در این کار بسیار خوب عمل می کند. بنابراین هنوز هم می‌توانید برای مدتی طولانی‌تر منتظر ریخت و پاش و کثیف کاری در وعده‌های غذایی باشید. اغلب کودکان دوست دارند حداقل تا زمانی که استفاده از قاشق را یاد بگیرند، از انگشتان خود استفاده کنند. 

سه چرخه سواری:  

سه چرخه سواری یک نقطه عطف رشد است که اکثر کودکان تا سه سالگی می توانند به آن برسند و معمولاً پس از سه سالگی می توانند پدال زدن با سه چرخه را یاد بگیرند. 

در چهار سالگی، آنها معمولاً می توانند دوچرخه سواری با چرخ های کمکی را بیاموزند، و در حدود پنج تا شش سالگی می توانند آن ها را بردارند. 

شمارش: 

شمارش یک نقطه عطف رشدی است که اکثر بچه‌ها پس از چهار تا پنج سال و نیم به آن می‌رسند. در این سن اغلب می توانند تا 10 یا بیشتر بشمارند. اما اغلب کودکان زیر 5 سال درکی از مفهوم اعداد ندارند. یادگیری شمارش ممکن است نیاز به تمرین داشته باشد، بنابراین اگر فرزندتان بلافاصله این مهارت را کسب نکرد، ناامید نشوید. 

ساخت برج توسط بلوک ها: 

ساخت برج بلوک، نقطه عطفی در رشد است که بسیاری از کودکان در حدود 24 تا 36 ماهگی به آن می رسند. بیشتر بچه ها از بازی با بلوک ها لذت می برند.  

چیدن بلوک ها در یک برج در واقع یک تست تکاملی مهم است. ساخت یک برج از بلوک ها معمولاً به عنوان یک نقطه عطف دیداری-حرکتی/حل مسئله در نظر گرفته می شود. تعداد بلوک هایی که کودکان در هر سن میتوانند روی هم بچینند: 

2 بلوک در 15 تا 21 ماهگی 

4 بلوک در 17 تا 24 ماهگی 

6 بلوک در 18 تا 30 ماهگی 

8 بلوک در 24 تا 36 ماهگی 

9 بلوک بعد از 3 سال 

پوشیدن لباس: 

این یک نقطه عطف رشدی است که بسیاری از بچه‌ها در سن سه تا چهار و نیم سالگی می‌توانند به آن دست یابند. 

کودک قبل از اینکه به طور کامل یاد بگیرد که مستقل لباس بپوشد، می تواند: 

بین 14 تا 24 ماهگی لباس هایش را در بیاورد. 

بین 21 تا 30 ماهگی بعضی از لباس هایش را بپوشد. 

بین دو سال و نیم تا سه و نیم سال تی شرت خود را بپوشد. 

کودک شما در سه تا چهار و نیم سالگی یاد می گیرد که بدون کمک و مستقلا، لباس بپوشد و در بیاورد. از جمله می تواند دکمه های لباس را ببندد. 

بستن بند کفش: 

بستن بند کفش یک نقطه عطف رشدی است که اکثر بچه ها باید بعد از پنج سالگی به آن برسند. اما برخی پژوهش ها معتقدند کودک در ٨ سالگی می تواند این مهارت را کاملا بیاموزد. 

منبع: verywellfamily