برای پی بردن به ارزش #شیر_مادر و هنر مادری در تغذیه نوزاد، بهتر است از چگونگی #تولید_شیر در #پستان مادر اطلاع پیدا کنیم. دستگاه تولید شیر در سینه مادر به #درخت شباهت دارد. این دستگاه شامل غده‌هایی است که شیر در آنها به وجود می‌آید و به منزله #برگ درخت می‌باشد. شیر تولید شده، از راه لوله‌هایی که نقش شاخه‌های این درخت را دارند، به مخزن هایی به نام #سینوس های شیری می‌ریزند. شیر در این مخزنها انباشته می‌شود و هنگام تغذیه نوزاد از طریق سر سینه به دهان نوزاد وارد می‌شود. سینوس های شیری در زیر هاله پستان، یعنی در قسمت تیره‌ای که دور سر سینه را احاطه کرده است، واقع شده‌اند و شیر خود را از طریق ۱۵ تا ۲۰ سوراخ که در سر سینه قرار دار به دهان نوزاد می‌ریزند. برای آن که شیر کاملا سینه خارج شود، دهان نوزاد باید هنگاهم مکیدن پستان روی سینوس ها قرار بگیرد و به آن ها فشار وارد کند. شایان ذکر است که نوزاد باید هاله پستان را بمکد، نه سر سینه! اگر نوزاد به سر سینه مک بزند، فقط مقدار کمی شیر خارج می‌ شود و سر سینه به علت کوشش بیهوده‌ای که نوزاد برای رفع #گرسنگی می‌کند، صدمه می‌بیند. برای اين که سینوس ها خوب خالی شوند، نوزاد باید دست کم حدود ۲/۵ سانتی‌متر از اطراف سر سینه را در دهان بگیرد. وقتی نوزاد سینه مادر را می‌مکد اعصاب واقع در سر سینه، غده #هیپوفیز، را تحریک می‌کنند و #هورمون #پرولاکتین ترشح می‌شود. این هورمون غده‌های شیر را وادار به تولید شیر می‌نماید. اولین شیری که نوزاد در شروع هر نوبت از تغذیه دریافت می‌کند، شیری رقیق و کم‌چربی به نام شیر اولیه است. سپس با ادامه تغذیه نوزاد هورمون دیگری، به نام #اکسی_توسین به وجود می‌آید. این هورمون، بافت های اطراف غده‌های شیر را مانند یک کش لاستیکی جمع می‌کند تا مقدار زیادی شیر از این غده‌ها، به طرف سینوس ها حرکت کند. این شیر از شیر اولیه غنی‌تر و دارای مقدار بیشتری #چربی و #پروتئین است. از همین رو ارزش غذایی بیشتری دارد و به شیر ثانوی معروف است. #شیر_ثانوی غذای اصلی نوزاد را برای تأمین رشد او تشکیل می‌دهد. بسیاری از مادران هنگام ترشح این شیر غليط و ریختن آن به سینوسها، در پستان خود حالت ویژه‌ای مثل خارش احساس می‌کنند. این تخلیه ناگهانی یا سریع شیر به درون سینوسها، #رفلکس_ریزش يا #رفلکس_تخلیه شیر نام دارد. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

از زیاده‌روی در مصرف #نوشابه‌ ها و غذاهای دارای #کافئین مثل #قهوه، #چای، #شکلات و نوشابه‌های گازدار پرهیز کنید. مصرف زیاد این نوشابه‌ها باعث دل درد نوزاد می‌شود. بسیاری از مادران مشاهده کرده‌اند که خوردن #سبزی های #نفخ‌_آور، مثل #کلم ها، #پیاز و #فلفل_سبز، به ویژه اگر به صورت خام مصرف شوند باعث #دل_درد نوزاد می شود. #گندم، #تخم‌_مرغ، #ذرت و #آجیل ها نیز تا اندازه‌ای نفخ‌آور هستند. تقریباً حدود چهار تا شش ساعت طول می‌کشد تا تاثیر غذایی که مادر می‌خورد در #شیر او ظاهر شود. بعضی مواد غذایی، از جمله #ادویجات و #سیر ممکن است‌ طعم نامطبوعی به شیر بدهد. اگر برای دل درد و نفخ و ناراحتی نوزاد دلیلی پیدا نکردید یا وقتی نوزاد نسبت به شیر خوردن تمایلی نشان نمی‌دهد، باید اشکال را در تغییر مزه شیر جستجو کنید. برای اطمینان از این امر، قدری از شیر خود را بچشید تا به تغییر طعم احتمالی آن پی ببرید. در صورت احساس مزه غیر عادی، باید در #رژیم_غذایی خود تجدید نظر کنید. برای جلوگیری از ورود #آلاینده‌ های محیطی در شیر، باید از خوردن #ماهی هایی که‌ از آب های آلوده صید می‌شوند پرهیز کنید. سبزیها را ضد عفونی کنید و خوب آب بکشید. #میوه ها را بشویید و پوست بگیرید. #چربی #گوشت، #مرغ و ماهی را از آنها جدا کنید؛ بیشتر مواد شیمیایی و آلودگی ها در قسمت چربی انباشته می‌شود. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : کتاب چهل نکته شیر دادن به نوزاد" : https://www.bamano.life/post/19788

در هفته اول پس از تولد، تغییرات مربوط به مدفوع نوزاد، وضع تغذیه او را نشان می‌دهد. پس از این که نوزاد شروع به خوردن #شیر غنی و پرچربی می‌کند، رنگ مدفوع #زرد می‌شود. اگر مدفوع به رنگ زرد #خردلی و به شکل دانه دانه و فاقد بوی نامطبوع باشد، نشان می‌دهد که #شیر_مادر برای تغذیه او کافی بوده است. علاوه بر این نشانه‌ها، تعداد اجابت مزاج نیز اهمیت دارد. در ماه اول یا دوم، نوزادی که شیر کافی می‌خورد، روزانه حداقل ۲ تا ۳ بار اجابت دانه دانه و زرد رنگ دارد. بعضی از نوزادان تغذیه کننده از شیر مادر، ممکن است هنگام شیر خوردن یا پس از آن، مزاجشان به کار بیفتد. بعضی نیز معمولا هر دو یا سه روز یک بار اجابت مزاج دارند و اگر سایر شرایط #رشد عادی باشد؛ این وضع را نباید دلیلی بر کافی نبودن شیر مادر دانست. شیر مادر دارای ماده #ملین طبیعی است و این در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، اجابت مزاجشان بیش از نوزادان شیر خشکی است. مدفوع نوزاد شیرخشک خوار، سفت‌تر، #سیاه‌ تر و دارای بوی نامطبوع است. ولی مدفوع نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند، زرد خردلی است و مشاهده رنگ #سبز به شرطی که حال عمومی نوزاد خوب باشد، دلیلی بر ناراحتی او نیست. سرعت #افزایش_وزن نوزاد نیز نشانه دیگری برای پی بردن به وضع تغذیه اوست. نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند در دو هفته اول سرعت رشد کمتری دارد. ولی پس از این مدت؛ سرعت افزایش وزن او با نوزادی که از #شیر_خشک تغذیه می‌کند برابر می‌شود. پوست بدن نوزاد و وضع ظاهری او نیز وضع تغذیه‌اش را مشخص می‌کند. باید دانست که در تغذیه سالم، فقط مقدار و حجم شیر اهمیت ندارد، بلکه کیفیت و ترکیب آن نیز مهم است. بعضی نوزادان مقدار شیری که می‌خورند کافی است و این موضوع با توجه به تعداد دفعاتی که #پوشک خود را خیس می‌کنند و روزانه به تعویض شش تا هشت کهنه یا چهار تا پنج پوشک یک بار مصرف نیاز دارند، معلوم می‌شود. علی رغم این وضع این نوزادان #انرژی کافی به دست نمی‌آورند و با این که سرحال و فعال هستند و بدنشان علایمی از بی‌آبی نشان نمی‌دهد، بعضی آثار #سوء_تغذیه را دارند. از جمله نشانه‌های سوء تغذیه در این نوزادان، شل بودن #پوست، رشد ضعیف عضلانی و کمبود #چربی زیر پوست را می‌توان نام برد. مقدار شیری که این نوزادان می‌خورند کافی است؛ ولی کیفیت آن مانند شیر غنی و پرچربی مادر نیست. احساسی که در سینه مادر، قبل و بعد از شیر دادن به وجود می‌آید نشانه دیگری برای پی بردن به میزان شیر است. سینه باید قبل از شیر دادن پر و بعد از آن کمی خالی باشد و در بین شیر دادن شیر از آن چکه کند. معمولا مادران هنگام شیر خوردن کودک؛ #رفلکس ترشح شیر را حس می‌کنند. سیر شدن و #خوشحالی کودک هنگام تغذیه و پس از آن، وسیله دیگری برای پی بردن به وضع تغذیه نوزاد و کیفیت شیر مادر است. اگر نوزاد خوب سینه را می مکد و صدای بلع شیر را می‌شنوید و رفلکس ترشح شیر را احساس می‌کنید، جای نگرانی وجود ندارد. در این صورت، نوزاد پس از سیر شدن به خواب می‌رود. اما نوزادانی که پس از شیر خوردن سیر و راضی به نظر نمی‌رسند و خوب نمی خوابند ممکن است کمبود شیر و سوء تغذیه داشته باشند. برای اطمینان از کافی بودن شیر، انجام #آزمایش و مراجعه به #متخصص به حل شدن این مسئله کمک می کند. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

مزایای #شیر_مادر برای نوزاد عبارتند از: ۱. #شیر انسان از نظر بیولوژیکی، برای تأمین نیازهای نوزاد انسان منحصر به فرد است و چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. هر گونه‌ای از #پستانداران شیری تولید می‌کند که از نظر ترکیب با نیازهای نوزاد آن #پستاندار تناسب دارد. شیر هر پستاندار، علاوه بر تأمین #رشد نوزاد آن پستاندار، او را برای سازش با شرایط و محیطی که در آن به سر می‌برد، آماده می‌سازد. مهمترین اندام انسان متفکر، #مغز اوست و جای شگفتی است که شیر انسان مهمترین ماده مورد نیاز را برای رشد مغزی و فکری نوزاد انسان فراهم می کند. ۲‌‌‌‌. شیر مادر یک ماده #دینامیک است که ترکیب آن متناسب با نیاز کودک تغییر می‌کند و او را از #بیماری حفظ می‌نماید. در شیر مادر سلولهای زنده‌ای وجود دارد و ترکیب آن روز به روز و حتی ساعت به ساعت طبق نیاز کودک تغییر می‌کند. نمونه‌ای از این تغییرات تغییر #غلظت_چربی شیر است. چربی، مقدار زیادی از #انرژی شیر را تشکیل مي‌دهد. اگر نوزاد #گرسنه باشد، طوری پستان مادر را می مکد که شیر پر چربی ترشح شود و اگر فقط برای رفع #تشنگی سینه را بمکد از شیر رقیق و کم چربی بهره می گیرد. مقدار چربی شیر در طول روز در حال نوسان است. با بزرگ شدن نوزاد نیاز نسبی او به انرژی، یعنی انرژی لازم برای هر کیلوگرم وزن؛ کمتر می‌شود و متناسب با این تغییر، درصد چربی شیر مادر کاهش می‌یابد. شیر مادر برای محافظت از نوزاد در برابر #میکروب های بیماری‌زا نیز لازم است. #ایمونوگلوبولین، ماده‌ای است که برای مبارزه با میکروبها باید در #خون نوزاد وجود داشته باشد. کمی پس از تولد، بدن نوزاد شروع به ساختن این ماده ایمنی‌بخش می‌ نماید. ولی تا شش ماهگی مقدار آن برای مصونیت کامل نوزاد کافی نیست. برای جبران این کمبود، ایمونوگلوبولین موجود در شیر مادر به سیستم دفاعی بدن نوزاد کمک می‌رساند. حتی بعد از شش ماهگی نوزاد نیز، شیر مادر این رویه را ادامه می‌دهد. هنگامی که مادر #شیرده در معرض یک میکروب بیماری زا قرار می‌گیرد، بدن او برای مقابله با بیماری #پادتن مناسب را تولید می‌کند. این ماده همراه با شیرش به بدن نوزاد می‌رسد و در مقابل آن بیماری، به نوزاد مصونیت می‌بخشد. #گلبول های سفید موجود در شیر مادر نیز ماده پروتئینی ویژه‌ای تولید می نمایند که دیواره #روده نوزاد را می پوشانند و از نفوذ میکروب های خطرناک به خون نوزاد جلوگیری می‌کنند. اولین شیری که نوزاد کمی بعد از تولد می‌خورد، #آغوز نام دارد. آغوز دارای مقدار زیادی از ترکیبات مصونیت بخش یا #ایمنی بخش است. از آنجا که نوزاد در برابر میکروب ها بسیار حساس و آسیب‌پذیر است؛ ترشح این ماده خیلی بجا و به موقع است و هیچ چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. ۳. شیر مادر، کلیه #مواد_مغذی شش‌گانه یعنی #چربی، #پروتئین، #کربوهیدرات، #ویتامین، #آهن و سایر #املاح را به نسبت متعادل و متناسب با نیاز نوزاد داراست. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

جدول اسلاید دوم تعداد دفعات تغذیه در روز و مقدار #شیرخشک مصرفی هر نوبت از تغذیه را برای نوزادن در سنین مختلف نشان می‌دهد. به خاطر داشته باشید مقدار تغذیه هر نوزاد منحصر به‌ فرد است. در صورتی که برنامه غذایی کودک شما به میزان زیادی متفاوت از این برنامه است، در این رابطه با پزشک مشورت کنید. هشدار: هرگز نباید شیر خشک را در ماکرویو قرار دهید. ماکروویو شیر خشک را به‌طور نامتعادل حرارت می‌دهد و نقاط داغ ممکن است دهان کودک را بسوزاند. این حالت موقعی اتفاق می‌افتد گرمای بطری را با دستانتان حس می‌کنيد. بهتر است بطری را زیر شیر آب گرم، در یک ظرف آب گرم یا در یک بطری گرم‌تر قرار دهید.

بایستی به حالت نشسته به کودکتان شیر دهید. در این حالت از ورود هوا به معده کودک کوچولوی شما جلوگیری می‌شود. برای جلوگیری از ایجاد #اختناق، در هنگام تغذیه بدن کودکتان را نگهدارید. به هنگام خوابیدن نباید بطری شیر در دهان کودک قرار بگیرد چرا که اين کار احتمال پوسیدگی دندان را بالا می‌برد. #شیردهی