رابطه خواهر و برادری و راهکارهای بهبود آن

مدیریت روابط بین خواهر و برادرها چالشی اساسی برای بسیاری از والدین است. رابطه بین فرزندان در خانواده های چند فرزندی، در رشد شناختی کودک و شخصیت ، روابط اجتماعی، هوش و پیشرفت آنان نقش دارد. خواهر و برادر هایی که روابط خوبی با هم دارند، همواره یار و یاور هم خواهند بود و در مشکلات آینده پشتوانه محکمی برای هم باقی می مانند. اما با وجود فواید بسیار ارتباط میان فرزندان، چالش های مدیریت روابط آن ها هم به همان اندازه سخت است و اغلب والدین از دعواهای مکرر فرزندانشان شکایت دارند. موثر ترین عامل سازنده یک رابطه خوب میان فرزندان، خود والدین هستند. بنابراین آگاهی از قوانین و راهکارهای حاکم بر روابط میان خواهر و برادرها که در این مقاله به آن می پردازیم، می تواند در مدیریت این چالش ها مفید باشد.  

قانون اول: رفتارتان به گونه ای باشد که فرزندانتان روابط نزدیکی با هم پیدا کنند.  

قطعا مهم ترین و موثرترین عامل در نزدیکی و صمیمیت کودکانتان با هم، رفتار و نحوه برخورد شما با آن هاست. تمام رفتارهای شما باید به صورت هوشمندانه و خلاقانه ای در جهت نزدیک کردن روابط خواهر برادری باشد. یکی از کارهای موثر در این زمینه، این است که فررزندانتان برای مقابله با یک فرد یا موضوع، با هم متحد شوند. مثلا در خانه شرایطی را فراهم کنید که فرزندانتان برای موضوعی خاص یا به دست آوردن یک خواسته، بر علیه شما متحد شوند. این اتحاد و منافع مشترک به نزدیک شدن روابط و برقراری ارتباط عاطفی میان آن ها کمک می کند. 

راهکار موثر دیگر این است که  فرزند کوچک تر شما آمده تا برای نقاشی کشیدن از شما کمک بخواهد. می توانید از این موقعیت استفاده کنید و آن ها را تشویق کنید تا به هم کمک کنند. مثلا به او بگویید: نقاشی من خیلی خوب نیست ولی خواهرت می تواند به تو کمک کند. 

قانون دوم: بپذیرید که بگو مگو و کل کل کردن بین فرزندان طبیعی است. 

درست است که تحمل سر و صدا و مشاجره بین فرزندانتان کار سختی است و صبر ایوب می خواهد، اما بدانید که این روند طبیعی ارتباطی آن هاست و به این وسیله مهارت های اجتماعی آن ها تقویت می شود. بگو مگوی بین فرزندان به آن ها کمک می کند خواسته های خود را به خوبی ابراز کنند و خواسته های طرف مقابل را به خوبی بشنوند و بپذیرند و فرآیند مصالحه را تجربه کنند و همکاری کردن را بیاموزند. به این ترتیب مهارت حل مسئله را هم کسب می کنند. پس در بگو مگو های آن ها دخالت نکنید و بگذارید خودشان مسائلشان را حل کنند. 

در شرایط خاصی که مجبور به دخالت می شوید(مثلا صبر و تحمل یا وقت کافی ندارید)، باز هم باید به شیوه ای برخورد کنید که نهایتا خود فرزندان مسئله را حل کنند. مثلا اسباب بازی که بر سر آن دعوا شده است را بگیرید و به آن ها بگویید: "هروقت راه حل مناسبی برای آن پیدا کردید اسباب بازی را برمی گردانم" 

قانون سوم: از کار گروهی کمک بگیرید. 

کار گروهی و مشارکت با یکدیگر، به تقویت روابط میان فرزندان کمک شایانی می کند. وقتی فرزندانتان بدانند که هرکدام بخشی از یک تیم هستند که دارند کاری را با هم جلو می برند که نتیجه آن به سود همه است، سعی می کنند به بهترین نحو با هم ارتباط برقرار کنند و کار ها را پیش ببرند. کارهای گروهی می تواند هرگونه کاری در روند طبیعی زندگی باشد. مثلا مشارکت در جمع کردن سفره غذا یا مرتب کردن اتاقشان و ... 

قانون چهارم: اجازه دهید فرزندانتان با هم سرگرم شوند. 

در خانواده های تک فرزندی بار اصلی هم بازی شدن با کودک بر عهده والدین خصوصا مادر است. اگر تنها یک فرزند دارید مجبورید وظیفه سرگرم کردن کودکتان را بر عهده بگیرید و این موضوع از جهاتی خوب نیست. بدلیل تفاوت سنی زیاد، ناخودآگاه این شمایید که مسیر بازی را تعیین و پیش می برید و ایده پردازی می کنید. این علاوه بر اینکه خلاقیت را از کودک می گیرد، هیچ چالش ارتباطی برای کودک ایجاد نمی کند. در حالیکه در بازی میان فرزندانتان، شما می توانید از نقش هم بازی به نقش والد برگردید و نظاره گر باشید.  

قانون پنجم: از مقایسه کردن فرزندانتان بپرهیزید. 

هر کودکی حتی اگر خواهر و برادر باشند، خصوصیات منحصر به فرد خود را دارند. شناخت و پذیرش تفاوت ها با مقایسه کردن متفاوت است. مقایسه کردن یک کودک با کودک دیگر، نه تنها رفتار او را بهتر نمی کند، بلکه آسیب جدی به روابط میان آن ها وارد می کند و باعث ایجاد حسادت و کینه میان آن ها می شود. به علاوه کودکی که با کودک دیگر مقایسه می شود احساس حقارت می کند و عزت نفس و اعتماد به نفس او خدشه دار می شود. پس اگر می خواهید روابط خوب و دوستانه ای بین فرزندانتان شکل بگیرد، به هیچ عنوان در حضورشان آن ها را با هم مقایسه نکنید. 

قانون ششم: کودکانتان را به یک اندازه دوست داشته باشید. 

ممکن است شما حس کنید یکی از فرزندانتان را از بقیه بیشتر دوست دارید یا به یکی از آن ها احساس نزدیکی بیشتری می کنید. اگر چنین حسی دارید حتما روی روابطتان با سایر فرزندانتان بیشتر کار کنید، وقت اختصاصی با آن ها ترتیب دهید. روی علایق مشترکتان بیشتر تمرکز کنید و فعالیت های مشترک تعریف کنید. در هر صورت حتما مراقبت کنید که این علاقه بیشتر به یکی از فرزندانتان به هیچ وجه در رفتار و گفتارتان بروز نکند. همچنین به هیچ عنوان این موضوع را با افراد دیگر در میان نگذارید.  

قانون هفتم: نقاط قوت هرکدام از فرزندانتان را جداگانه شناسایی و تشویق کنید. 

هر کدام از فرزندان شما نقاط قوت به خصوصی دارد. درست است که احتمالا بسیاری از استعدادهای اعضای یک خانواده شبیه هم است، اما هر کودک توانایی ها و استعدادهای منحصر به فردی دارد که باید شناسایی شود و مورد تشویق قرار گیرد. این به حس ارزشمندی هریک از فرزندانتان کمک می کند. هرکدام از فرزندانتان باید این اطمینان را داشته باشند که جایگاه خود را در خانواده دارند و برای والدین و بقیه خانواده ارزشمنذ هستند. این قانون مکمل قانون مقایسه نکردن است. علاوه بر اینکه تفاوت های فردی هر کودک را می بینید و آن را تشویق می کنید، نباید فرزندانتان را بابت این تفاوت ها با یکدیگر مقایسه کنید.  

رعایت این قوانین به شکل گیری یک رابطه مطلوب میان فرزندانتان کمک می کند.